این نوشته از سری آموزش‌های نهالستان بهمن آبادی در بخش نهال است . در این مقاله با درخت فندق اشنا 

می‌شوید. 

 

 

 

 

 

 

 

 

نام علمی : Corylusavellana

نام انگلیسی : Filber tree-hazelnut tree-cobnut

خانواده : Betulaceae

درخت فندق درختچه ای برگریز بومی اروپا و غرب اسیا می باشد. این درخت شامل 25گونه که تنها 9گونه ان از نظر اقتصادی و بهنژادی اهمیت دارد.اکثرا به صورت درختچه بوده و به ندرت بصورت درختان خزان پذیر یک پایه و دارای گل های تک جنسی ( گل نر و ماده جدا از هم بر روی یک شاخه دیده می شوند) می باشند. گل های نر به صورت شاتون و برهنه و گل های ماده به صورت خوشه ای و دارای پوشش می باشند.

-این گیاه دارای برگ هایی ارغوانی رنگ است که جلوه خاصی به این گیاه می بخشد از این رو گیاه زینتی محبوبی به شمار می اید.

 دارای میوه هایی ماندد فندق می باشد از این رو در تجارت این درخت را به filbert-

خاطر اجیلش می کارند.

-میوه این گیاه(فندق) را هم به صورت خام و به هم به صورت بوداده مصرف می کنند و بسیار محبوب است.

-درخت فندق درختچه ای برگریزاست که بین 6تا10 متر ارتفاع دارد و گستردگی ان بین 2.5 تا 4متر می باشد.

-این گیاه سرعت رشد اهسته  ای دارد و بین 10 تا 20 سال زمان نیاز است تا به رشد کامل خود برسد.

-هر شاخه 20 سانتی متر ضخامت دارد.

-برگ ها بنفش رنگ می باشند و گرد هستند بین 5تا12 سانتی متر طول و بین 4تا 10 سانتی متر عرض دارند.

-حاشیه این برگ ها دندانه دندانه می باشد.

-گل ها در اواخر زمستان شکوفا می شوند و جنبه زینتی ندارد.گل های نر و ماده به صورت جدا از هم قرار گرفته اند و گرده افشانی توسط باد صورت می گیرد.گل های نر به رنگ زرد کمرنگ بوده و بین 5تا10سانتی متر هستند. گل های ماده به رنگ قرمز روشن می باشند و بین 1تا3 میلی متر طول دارند.

-میوه این گیاه فندق است هر فندق بین 1.5 تا 2.5 سانتی مترطول دارد و در یک پوشش غشایی فراتر از خودش احاطه شده است.(این پوشش بین 3 تا 5 سانتی متر طول دارد). سنجاب ها از میوه این گیاه تغذیه می کنند و منبع تغذیه مهمی برای ان ها به شمار می اید. میوه این درختچه (فندق) خوراکی بوده و محبوب می باشد.

-فندق به دلیل داشتن ریشه های افشان و فرم رشد درختچه ای و با پاجوش دهی فراوان می توان در جلوگیری از فرسایش خاک و تثبیت ان بسیار موثر واقع شود. فندق از گیاهان کم توقع و مقاوم به عوامل نامساعد محیطی می باشد. میزان تولید فعلی فندق در جهان 30% کمتر از نیاز بازارهای جهانی است. بنابراین تولید این محصول از نظر اقتصادی دارای اهمیت ویژه ای است. همچنین فندق به دلیل داشتن قابلیت نگهداری طولانی و حمل و نقل اسان می تواند درامد قابل ملاحظه ای را برای کشاورزان تامین نماید. کشت فندق در اراضی شیب دار می تواند علاوه بر تثبیت خاک باعث تبدیل اراضی دیم کم بازده به باغهای اقتصادی می گردد. در ایجاد اشتغال مولد بسیار موثر می باشد

سوالات خود را ازما بپرسید!

   

    واتساپ                                              اینستاگرام                                            تماس فوری (روی تصویر فوق کلیک کنید)

 

 

 

 

 

 

تاریخچه درخت فندق :

 

-تاریخچه کشت ان چنانکه در دست نوشته های قدیمی چینی استنتاج می شود به 8000-5000 سال قبل از میلاد برمی گردد. در اروپا فندق از پوشش های گیاهی غالب بوده ولی منشا دقیق ان روشن نیست اما احتمال می رود که منشا اولیه ان شهر اولینو و نام اولنا از همین نام گرفته شده است . از نظر جغرافیایی دامنه پراکنش ان بسیار وسیع بوده و از سواحل پرتقال ایرلند جزایر ارکنیتا قسمت غربی کوه های اورال و گسترش شمالی ان از نروژ تا روسیه می باشد ولی عمده مناطق کشت فندق در نزدیکی حوزه های بزرگ ابی که دارای زمستان های ملایم و تابستان هایی خنک می باشد قرار دارد

-امروزه چهار منطقه عمده کشت فندق عبارتند از: ترکیه که تحت تاثیر دریای سیاه کشورهای ایتالیا و اسپانیا تحت تاثیر دریای مدیترانه و آمریکا تحت تاثیر اقیانوس آرام قرار گرفته اند.

 

 

 

شرایط کاشت درخت فندق :

 

خاک مورد نیاز درخت فندق:

-درخت فندق از جمله درختانی است که عموما با هر خاکی سازش دارد.اما برای رشد بهتر و تولید میوه بیشتر نیاز به خاکی دارد که نیمه عمیق تا عمیق (بیش از ۵۰ سانتی متر) باشد و قدرت جذب آب بیشتری داشته باشد مانند: خاک های رسوبی رسی و شنی و رسوبی و شنی یا خاک هایی که به اندازه کافی رس داشته باشند. خاک های سبک یعنی شنی و رسی که قابلیت نفوذ آب در آن ها به خوبی وجود داشته باشد. خاک های قلیایی با PH مختلف که با آن ها سازش نسبی دارد. خاک های اسیدی با PH حدود ۶ که سازش فندق در چنین خاک های بهتر از زمین های است که PH آن ها از ۷.۵ به بالا باشد . با آنکه  میزان آهک فعال در خاک چندان ربطی با PH ندارد و درخت فندق بیش از هر درخت میوه ای با آن سازش دارد با این حال آزمایش های انجام شده نشان داده است که باغ های فندق نباید در زمین های احداث شوند که میزان آهک فعال آن ها از ۱۰٪ بیشتر باشد و چون ریشه درخت فندق به خفگی در خاک نیز حساسیت دارد٬ لذا کاشت آن در اراضی فاقد زهکشی مرطوب ٬فشرده٬ رسی٬ سنگین و غیرقابل نفوذ یا در خاک هایی که پس از بارندگی آب خیز باشند توصیه نمی شود.

رطوبت مناسب فندق:

-وجود رطوبت کافی یکی دیگر از عواملی است که برای کشت فندق ضروری است. میزان رطوبت بین ۷۰ تا ۸۰٪ برای کاشت و پرورش فندق مناسب می باشد. در صورتیکه میزان بارندگی سالیانه حداقل ۸۰۰۰ میلی متر با پراکنش مناسب در فصول گرم باشد می توان به کشت دیم فندق اقدام نمود. در غیر این صورت برای تولید تجاری آبیاری تکمیلی درختان در ماه های خرداد ٬ تیر و مرداد الزامی می باشد.

آبیاری فندق:

-یکی از اساسی ترین نیاز برای درخت وجود اسید آبسیسیک کافی در اطراف ریشه ها و وجود رطوبت کافی ( رطوبت نسبی حداقل ۶۰٪) در محیط اطراف درخت است زیرا ریشه های سطحی و برگ های پهنی دارد مناطقی که دارای بارندگی متوسطی بوده و توزیع بارندگی نیز در طول فصل مناسب است برای کاشت موفقیت آمیز فندق خیلی مناسب هستند. آبیاری منظم باغ های احداث شده فندق سبب می شود:

الف- میزان گیرایی نهال های کاشته شده افزایش یابد و سیستم ریشه بندی آن ها تقویت شود.

ب- رشد گیاه تسهیل و تسریع شود.

ج-کیفیت و کمیت محصول افزایش یابد.

دور آبیاری بسته به شرایط آب و هوایی و خاک از ۴ تا ۷ روز بوده و در طی دوره رشد به ۱۰۰۰۰ متر مکعب اسید آبسیسیک نیاز دارد.

باد:

-با توجه به اینکه گلدهی و گرده افشانی درختان فندق در فصل زمستان صورت می گیرد٬ وجود بادهای شدید و سرد موجب جلوگیری از گرده افشانی و تلقیح می گردد. همچنین بادهای سرد باعث خم شدن تاج درخت و ایجاد سوختگی در سر شاخه های جوان و حاشیه برگ ها می شود. بادهای گرم و خشک نیز در فصل تابستان باعث سوختگی سرشاخه ها و حاشیه برگ ها می گردند. بنابراین از کشت فندق در مسیر بادهای سرد و یا گرم و خشک باید اجتناب نمود و یا اینکه از درختان بادشکن برای محافظت در برابر باد استفاده نمود.

 

 

 

 

 

 

تکثیر ، کاشت و افات درخت فندق

 

الف-جنسی(با بذر):

تکثیر فندق به وسیله بذر مانند اغلب درختان میوه امکان پذیر است در ازدیاد به وسیله بذر یا کاشت فندق بلافاصله پس از برداشت همراه با پریکارپ به مقدار زیادی جوانه زنی را کاهش می دهد . حذف پوسته بذر مثل حذف پریکارپ جوانه زنی را تا ۸۱٪ افزایش می دهد . خواب بذر با یک دوره استراتیفیکاسیون به مدت ۶ماه برطرف می شود. در صورتیکه فندق دیر برداشت شود (آخر شهریور) پریکارپ میوه ها سخت می شود در این صورت ابتدا یک دوره استراتیفیکاسیون گرم در ۲۰درجع سانتی گراد ضروری است و به دنبال آن بذور فندق باید در معرض یک دوره سرما (۴درجه سانتی گراد) قرار گیرند. در میوه های که زود برداشت می شوند(آخر مرداد) آندوسپرم و جنین اغلب به اندازه کافی رشد نمی‌کند و جوانه زنی این قبیل بذور فندق اگر آن ها را به مدت ۶ هفته در معرض سرمای ۵درجه سانتی گراد قرار داده و سپس به ۲۰درجه سانتی گراد منتقل شوند اسید جیبرلیک در بذر تجمع یافته و موجب جوانه زن می شود.

ب-روش تکثیر غیرجنسی(رویشی+ عملی و آسان تر می باشد:

۱-پاجوش:پاجوش ها شاخه های هستند که از جوانه های نابجای ریشه به وجود می آیند و برای تکثیر فندق می توان خاک پای درخت را کنار زده و این شاخه ها را جدا نموده و در محل مورد نظر کاشت.

۲-خوابانیدن: خوابانیدن فندق به دو صورت می گیرد و در هر دو روش ابتدا باید نهالی را که به عنوان پایه مادری انتخاب می کنیم در سال اول از سطح خاک کف بر نموده و با خاک دادن پای پاجوش های روئیده شده آن ها را ریشه دار نموده و در محل اصلی می کاریم.

۳-فندق را می توان مانند سایر درختان میوه با پیوند زدن ارقام اصلاح شده روی پایه های بومی و اصلاح شده تکثیر نمود و برای پیوند زدن از انواع پیوند جوانه می توان استفاده نمود.                           اگر در فندق گرده های یک رقم با مادگی ارقام دیگر سازگاری داشته باشد سبب باردهی خوبی خواهند گردید.                میوه های فندق پس از رسیدن بر روی زمین می ریزند میوه های که به روی زمین می ریزند در اثر رطوبت خاک تغییر رنگ می دهند از این رو برای جلوگیری از آن باید در اولین فرصت پوست میوه ها جدا شود. میوه ها در طول فصل باید ۲ تا ۳ بار جمع آوری شوند. عملکرد درختان فندق بسته به سن و قدمت درخت فاصله کاشت ٬ عملیات آماده سازی خاک و عوامل دیگر متفاوت است اگر یک هکتار باغ ۲۲۰۰ کیلوگرم محصول تولید کند محصول خوبی داشته است عملکرد درختان ٬ بازده از سالی به سال بعد دچار نوسان می گردد.      

برداشت:

-گل دهی فندق ۳تا ۴ سال پس از کاشت صورت می گیرد٬ ولی معمولا باردهی از سال ۵ یا ۶ شروع می شود مدت باردهی ۱۰ تا ۲۰سال است. شاخه های که طول آن ها ۱۶ تا ۲۵سانتی متر است بیشترین ظرفیت باردهی را دارند.                         برداشت فندق در اواخر تابستان یا اوایل پائیز و زمانی انجام می پذیرد که برگ ها و خوشه های خاردار میوه شروع به قهوه ای شدن نمایند. میوه ها را هر ساله با کمک دست و یا ماشین آلات لرزاننده پس از رسیدن برداشت می کنند زیرا متعاقباً با ریزش میوه ها و برگ هایش مواجه می شوند.                                                     بدین دلیل بسیاری از باغداران بجای استفاده از دستگاه های لرزاننده ترجیح می دهند که میوه های فندق بصورت طبیعی بر طرح زمین بریزند سپس به راحتی جمع آوری گردند. میوه های فندق فندق پس از رسیدن بر روی زمین می ریزند . میوه هایی که به روی زمین می ریزند ٬ در اثر رطوبت خاک تغییر رنگ می دهند از این رو برای جلوگیری از آن باید در اولین فرصت پوست میوه ها جدا شود. میوه ها در طول فصل باید ۲ تا ۳ بار جمع آوری شوند.

کاشت فندق:

-در صورتیکه فندق بصورت بوته ای یا پرچین پرورش داده نشود فاصله کاشت ۶متر است. عملکرد فندق در حالت درخت بیشتر از حالت بوته ای است. در حالت بوته ای قسمت مرکزی ضعیف مانده و یا در اثر سایه قسمت های بیرونی از بین می رود. فاصله کاشت بسته به اینکه در بین درختان فندق چیز دیگری هم کاشته شود متفاوت است .

داشت و پرورش فندق:

مراقبت از درختان فندق از جنبه های مختلفی صورت می گیرد . که برقرار زیر است:

هرس شاخه های درخت فندق:

-در درختان بارده شاخه های جانبی که بر روی شاخه های اصلی قرار دارند هر سال هرس شده که شاخه های ضعیف حذف می شوند. اگر در هنگام کاشت هرس ریشه صورت گرفته باشد در مراحل بعدی نیاز به هرس کمتر خواهد بود ولی وقتی درختان فندق ۱۲ تا ۱۵ ساله شدند بهتر است مقدار زیادی از شاخه های جانبی هرس شوند تا رشد شاخه های قوی تحریک شود . در این حالت در هر درخت ۸ تا ۱۰ شاخه باقی می گذارند تا میوه بهتر پر شده و محصول افزایش یابد و اضافه کردن کود دامی به مقدار ۳۰تن در پاییز به همراه ۶۰۰کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات و در بهار ۴۰۰تا ۵۰۰ کیلوگرم سولفات آمونیوم یا ۳۰۰تا ۴۰۰ کیلوگرم سیانید کلسیم و یا ۱۵۰تا ۳۰۰کیلوگرم در هکتار نیترات آمونیوم پیشنهاد می شود.

آفات و بیماری های مهم فندق:

-سفیدک سطحی فندق:

به صورت لکه های تقریباً کروی به رنگ زرد و سفید دیده می شود که در مرکز هر یک از لکه ها اسپورهای قارچ در اواخر فصل به صورت نقطه های سیاه در می آیند. این بیماری ها خسارت چندانی ایجاد نمی‌کند و فقط باعث ریزش مختصر برگ می گردد. برای مبارزه با این بیماری ٬ در صورت مشاهده علائم این قارچ روی برگ ها با در نظر گرفتن درجه حرارت هوا ٬ می توان از سموم سولفوره (کوزان) با غلظت ۲تا۳ در هزار و یا مانکوزب با غلظت ۱.۵تا ۲ هزار استفاده نمود.

-شپشک نرم تن:

این حشره با مکیدن شیره گیاهی موجب تضعیف درخت می گردد و همچنین با ترشح عسلک باعث تجمع گرد و خاک که در سطح برگ ٬ تنه و سرشاخه های درختان و موجب اختلال در فعالیت های فیزیولوژیکی درختان بخصوص فتوسنتز می گردد. برای مبارزه با این آفات می توان از روغن و لک ۴٪ به صورت سمپاشی زمستانه قبل از مرحله تلقیح درختان استفاده نمود.

-شته فندق:

به شده هلو شباهت زیادی دارد و مهم ترین علامت تشخیص آن فعالیت دسته جمعی آن ها در اطراف برگ های اصلی است . خسارت این آفت با ترشح شدید عسلم همراه است که به نوبه خود موجب جلب مورچگان٬زنبور و مگس های مختلف و تجمع گرد و خاک می شود.                   این حشرات ممکن است باعث انتقال بیماری های ویروسی نیز گردند برای مبارزه با این آفت می توان از سموم مناسب استفاده نمود.

-کنه جوانه خوار فندق:

از مهم ترین آفات فندق به شمار می رود. این آفات ضمن مستقر شدن روی جوانه های تازه٬ با فروبردن نیش خود موجب تورم و بدشکلی جوانه ها در زمان باز شدن شده٬ همچنین باعث فساد و خشکیدگی جوانه های گل می گردد. برای مبارزه با این آفت می توان از سموم اندوسولفات٬ اذینفوس متیل ٬ پودر گوگرد و یا دیازینون در زمان بیدار شدن گیاه و یا زمانی که شاخه ۲تا۳ برگی هستند٬ استفاده نمود.سایر آفات و بیماری های فندق در ایران خسارت چندانی ایجاد نمی نمایند که فقط به ذکر اسامی آندها اکتفا می شود.

آفات فندق:بالانن٬سنها٬سوسک چوب خوار فندق٬ زنبور برگ خوار فندق و کرم سفید ریشه.

بیماری های فندق:شامل باکتریوز٬شانکر٬ گلوسپوریوم٬مونیلیا٬بوتریتیس.

موارد استفاده:

-فندق از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است. برگ و شکوفه٬ گل و پوست آن (مخصوصا پوست ریشه آن) قابض است.

-فندق بدلیل اینکه دارای مقدر کمی مواد نشاسته ای است ضمنا دارای مواد معدنی زیادی مانند کلسیم٬ پتاسیم٬ فسفر٬ منیزیوم ٬ سدیم و آهن می باشد.

-غذای بسیار خوبی برای مبتلایان به بیماری قند است.

-فندق غذای مناسبی برای تقویت بدن و مخصوصا دوره نقاهت است.

-فندق مقوی روده ها و معده است.

-فندق سموم را از بدن خارج می سازد.

-فندق فشارخون را بالا می برد.

-خانم هوایی که در بین دو عادت ماهانه خونریزی دارند برای درمان آن باید جوشانده پوست فندق بخورند.

-روغن فندق برای از بین بردن سرفه و درد سینه مفید است.

-روغن فندق برای کبد نافع است.

-برای جلوگیری از ریزش مو پوست فندق را سوزانید و خاکستر آن را با پین خوک مخلوط کرده و قسمت هایی را که مو ریخته با آن ماساژ دهید.

-فندق بو داده به همراه مخلوط انیسون برای سوزش مجرای ادرار و تقویت نیروی جنسی مفید است.

-کسانی که کارهای فکری می کنند باید فندق بخورند زیرا به دلیل داشتن فسفر زیاد مغز را تقویت می کنند .

-انواع گونه های فندق عبارتند از:

-بارسلونا(فرانسوی)٬ باتلر(آمریکایی)٬ انیس٬ ایستاریکی ٬ نورتامتون٬ انا٬ سلف هاسگر(پوست آزاد )٬ رقم اسکینر ٬ اومد اجنیتل ٬ فندق دوکوتارد٬ فندق نکرد(اسپانیایی)٬ فندق توندا دی جیفونی (ایتالیایی)

 

 

 

 

 

نهالستان بهمن آبادی هر روزه آماده‌ی مشاوره و پاسخ به خریدارن حضوری و غیرحضوری ( تلفنی) است.

آدرس : کرج ، مشکین دشت ، جاده‌ی خوشنام ، 100 متر بعد از آهن فروشی بیاتلو ، نهالستان علیرضا بهمن آبادی.

لینک گوگل مپ :  https://goo.gl/maps/QXg1yzMpA389mBXb7

اگر از مترو استفاده ‌می‌کنید، به ایستگاه مترو کرج آمده سپس با تاکسی‌های خطی به مشکین دشت بیاید.

تلفن‌های تماس : 

38 46 666 0912

31 11 282 0938

03 14 164 0912 

99 86 276 0930

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *