یاس هلندی

 

نام علمی:                  ligustrum texanum

 نام انگلیسی:              lvory silk tree lilac

 خانواده:                              oleaceae

-یاس هلندی گیاهی همیشه سبز با برگ های براق و از جنس یاس ها می باشد که بومی شرق آسیا و به ویژه هوکایدو در ژاپن می باشد.

-گیاه یاس هلندی یکی از زیبا ترین و مقاوم ترین گیاهان در بین انواع یاس می باشد.

-ظاهر زیبای این درختچه توجه بسیاری از مردم را به خود جلب می‌کند و استفاده از آن در آپارتمان ها و خانه های ویلایی، زیبایی بی نظیر و منحصر به فردی دارد و همچنین از فروش خوبی هم برخوردار است.

-درختچه یاس هلندی چون از خانواده ترون یا برگ نو می باشد، در فضای سبز، پارک ها، میادین و بلوارها برای طراحی و پوشش و ایجاد دیوار و پرچین و پر کردن باغچه های حیاط های پشتی و دور از چشم بودن ویلاها و خانه ها مناسب می باشد.

-برخی گونه های یاس هلندی همیشه سبز و برخی نیمه همیشه سبز(خزان کننده) هستند که به عنوان پرچین و زینت بخش محیط در طراحی های فضای سبز به کار می روند.

-ارتفاع این گیاه تزئینی حداکثر به ۵ متر می رسد.

-یاس هلندی مانند انواع گونه های گیاهان دارای مشخصات منحصر به فرد خود می باشد.

-یکی از مزایای این گیاه آن است که در زمستان همیشه سبز به نظر می رسد چون برگ های آن روی شاخه باقی می ماند. همچنین در فصل سرد رنگ مایل به قرمز پیدا می‌کند و منظره فوق العاده جالبی به گیاه می بخشد.

-برگ های ضخیم و براق این گیاه آن را از سایر گونه های یاس جدا می کند و دارای رشد متوسطی است که به شکل عمودی رشد می کند.

 

یاس هلندی از درختچه های همیشه سبز، کم دردسر، مقاوم به کم آبی با گل هایی زیبا و خوشبو است که نگهداری از آن در فضای باز یا داخل گلدان بزرگ در آپارتمان به سادگی امکان پذیر است. این درختچه دارای گل های بسیار معطری است که در خرداد ماه  نمایان می شوند.شکل گل به صورت خوشه ای و دسته ای که قطر هر گل حدود ۳ تا ۶ میلیمتر است.

-گل یاس هلندی به رنگ سفید و معطر بوده و محل خوبی برای تجمع پرندگان میوه خوار خواهد بود.

-بسیاری از افراد از گلدهی یاس‌هلندی بی بهره اند و این به خاطر هرس در زمان نامناسب است که مانع ظاهر شدن گل یاس هلندی می شود.

-میوه های یاس هلندی دارای دانه هایی است که به اندازه یک نخود بوده و در نهایت میوه آن به رنگ سیاه در می آید.

 

این گیاه کم توقع است و نسبت به خشکی و شرایط نامساعد خاک مقاوم می باشد و به خوبی  این شرایط را تحمل می کند اما مراقب باشید نسبت به سرمای زمستان و سرمای شدید تحمل ندارد.

• خاک مناسب برای یاس هلندی

برای کاشت در فضای سبز: برای کاشت یاس هلندی در فضای سبز به خاطر حساسیت کم این گیاه به نوع خاک ،در هر خاکی می توان آن را کاشت و برای رشد بهتر گیاه توصیه می شود که کود پوسیده دامی  و ماسه شسته شده قبل از کاشت نهال یاس به خاک باغچه اضافه شود. منظور از ماسه شسته شده، ماسه رودخانه است نه ماسه دریا.

کاشت در گلدان: برای کاشت یاس هلندی در گلدان ترکیبی از خاک برگ پوسیده، کوکوپیت و پرلیت به همراه ماسه شسته شده توصیه می‌شود تا خاک زهکش کافی برای خروج آب اضافی را داشته باشد.

این گیاه در اکثر خاک های اسیدی، قلیایی و خنثی به خوبی قابلیت کاشت و رشد را دارد.

 

یاس هلندی به خاطر داشتن برگ های شفاف ،نور بیشتری از خود ساطع می کند و به نور شدید آفتاب مقاوم است.

در فضای باز: یاس هلندی نیاز به نور کمی دارد و بهتر است در فضای باز هم آن را در زیر سایه درختان بزرگ تر یا در قسمت هایی بکارید که مسقف باشد یا زیر سایه دیوار قرار بگیرد. تابش مستقیم نور خورشید در ساعات طولانی باعث آسیب به گیاه می شود.

در گلدان: بهترین مکان برای نگهداری یاس هلندی در منزل،  قرار دادن گلدان در بالکن یا پشت پنجره‌های نورگیر جنوبی است.

توجه داشته باشید نگهداری گیاه در سایه مطلق باعث بروز بیماری های قارچی خواهد شد. در کل باید مکان نگهداری گیاه هم سایه باشد و هم کمی نور  جذب کند تا بیماری های قارچی دامنگیر این گل نشود.

 

این گیاه علاوه بر نیاز کم به آب و نور در برابر نوسان های دمایی هم مقاومت بالایی دارد.

در فصل زمستان برای جلوگیری از سرمازدگی می توان اطراف ساقه  آن را به وسیله پلاستیک و نایلون پوشش دهید.

در گلدان:  دمای متوسط داخل منزل برای گلدان گل یاس هلندی خوب است.

رطوبت: همان رطوبت محیط باغچه برایش کافی است.

در صورت نگهداری در آپارتمان هفته ای دوبار غبارپاشی کنید.

 

هرس گیاه چه در گلدان و چه در باغچه و فضای سبز، باید بعد از پایان دوران گلدهی یعنی اواخر تابستان  انجام شود.  برای این منظورشاخه‌های بیمار، پوسیده و…. را جدا کنید؛ به طوری که یک سوم شاخه های اولیه باقی بماند تا با شروع فصل بهار درختچه ای پرگل داشته باشید.

برای هرس یاس هلندی به منظور حفظ زیبایی آن هم بهتر است پس از پایان دوره گلدهی اقدام شود که به شکل طبقه ای، کله قندی و یا هر شکل دیگری کاملاً قابلیت هرس پذیری دارد.

 

 

ابتلا این گیاه به آفات و بیماری ها زیاد شایع نیست، ولی گاهی دچار برخی بیماری ها مانند آنتراکنوز، گال طوقه، بلایت سرشاخه، لکه برگی های قارچی و باکتریایی می شود.

 

مناسب ترین زمان برای کاشت یاس هلندی،  فصل های بهار و تابستان است که به خاطر گرمی هوا می‌تواند به خوبی رشد کند.

در فصول دیگر سال باید در جای گرم  و گلخانه ها تکثیر شود.

این گیاه در پاییز جوانه زده و گلدهی را شروع می‌کند.

 

• کاشت بذر

-تکثیر از طریق بذر امکان پذیر است اما متداول نیست چون فرایندی بسیار زمان برتر از روش های دیگر است.

-ابتدا بذرها را حدود ۲۴ ساعت در آب خیس کنید و در این مدت ۲ مرتبه آب آن را عوض کنید تا بذرها در آب نگندند.

-بعد از خیس کردن بذرها، آن ها را درون گلدانی با خاک مناسب در عمق یک سانتی متری بکارید و خوب آب دهید و در مکان نیمه سایه بیرون از منزل قرار دهید.اگر بذرهای بیشتری دارید و می خواهید به صورت عمده این گیاه را تولید کنید، بهتر است محلی در زمین برای کاشت آماده کنید و حتماً خاک را شخم بزنید.بعد بذرها را در محلی مناسب بپاشید و روی آن مقداری کود دامی سرند شده بریزید و خوب آبیاری کنید و تا جوانه زدن بسترها آبیاری را مرتب تکرار کنید تا رطوبت زمین از دست نرود.

-بهتر است محل خزانه در مکان سایه یا نیمه سایه قرار داشته باشد.

-معمولاً بین ۱۵ روز تا یک ماه در برخی مواقع دو ماه بذرها از خاک بیرون می زنند و کم کم بزرگ می شوند. حال کافی است در فصل پاییز که نهال های شما خزان کردند آن ها را از خزانه در آورده و در گلدان بکارید.

-هرچه فاصله بذرها بیشتر باشد، به نهال های قوی تر و درشت تری در طی یک سال تبدیل می شوند.بهترین فاصله بین ۱۰ تا ۱۵ سانت در خزانه است.توجه داشته باشید خزانه ای که آماده می کنید کمی از سطح زمین بلندتر باشد تا بر اثر بارندگی آب جمع نشود.(حدود ۲۰ سانت مناسب است)

-کاشت در گلخانه گرم هم امکانپذیر است و هر  زمان از سال می توانید در گلخانه گرم اقدام به کاشت بذر کنید.

 

• تکثیر با قلمه

-قلمه ساقه درختچه های برگ ریز در پاییز و اواخر زمستان و قلمه ساقه درختچه های همیشه سبز(مانند یاس هلندی) در اواخر تابستان انجام می شود.

-با هرس کردن برگ های پایین‌تر و چسبیده به خاک گلدان، قلمه ها را در مکان مرطوب یا به خوبی زهکشی شده در خاک باغ در نور غیر مستقیم و رطوبت بالا نگه داشته شود تا ریشه دار شوند.قلمه ها را در خاک مرطوب نگه داشته تا پس از ۴ تا ۶ هفته به خوبی ریشه دهند سپس قلمه های زمینی را در ظروف منحصربه ‌فرد نگه دارید.

–هورمون ریشه موجب افزایش احتمال ریشه زایی خواهد شد اما برای بسیاری از گیاهان لازم نیست.

 

• پیوند زدن:

 

روی بسیاری از گونه ها می توان یاس هلندی را پیوند زد.  متداول ترین پایه برای پیوند یاس هلندی، برگ بو است.

 

• با توجه به اندازه،تراکم شاخه و برگ ،تحمل آن نسبت به خشکی و همواره سبز بودن آن همانند یک دیوار سبز، مناسب و قابل اطمینان ترین گیاهان برای مناطق گرم محسوب می شود
• یاس هلندی برای زیبا سازی زمین سرسبز یا در گلدان کاشته می شود. این گیاه به خاطر تحمل بالا در برابر خشکی و شوری، برای آراستن شهر انتخابی مناسب است.
• معمولا از این درختچه برای پر کردن باغچه و دیوار کشی استفاده می شود.
• کاشت این درخت در باکس هایی که به عنوان باغچه کوچک در منازل در نظر گرفته می شود، مناسب است.
• برای طراحی و پوشش و ایجاد دیوار و حائل و پر کردن باغچه های دور از چشم یا حیاط خلوت هم مناسب است.
• ظاهر زیبای این درختچه توجه بسیاری از مردم را به خود جلب می‌کند و استفاده از آن در آپارتمان ها و خانه های ویلایی، زیبایی بی نظیر و منحصر به فردی دارد و همچنین از فروش خوبی هم برخوردار است.
• این گیاه برای فضای بالکن های جنوبی و آفتابگیر هم مناسب است.

 

خواص یاس هلندی:

• گل، میوه، برگ و پوست آن قابل استفاده است و جوشانده آن(در حالتی که غرغره شود) برای رفع ورم لوزه، درد گلو، ورم لثه ها، ورم مخاط دهان و آفت و جوش های ناشی از کمبود ویتامینC  مفید است.
• از جوشانده پوست آن برای پایین آوردن تب و میوه هایش اثر مسهل دارد.
• شاخ و برگ یاس هلندی در ساخت یک تونیک مورد استفاده است که معمولا به عنوان یک تقویت‌کننده سیستم ایمنی استفاده می شود.
• میوه ای که از این گیاه به دست آمده می‌تواند توسط زنان در درمان یائسگی و علائم آن استفاده شود.
• یاس هلندی برای بهبود دید هم بسیار مفید است.
• شاخ و برگ آن ها یک گزینه درمان موثر برای وزوز گوش یا زنگ گوش است.
• شاخ و برگ گیاهان هم می تواند در درمان سرگیجه و درد در عضلات از جمله درد عضلات کمر استفاده شود.
• برای جلوگیری از سفید شدن زودرس مو گیاهی شناخته شده است.
• این گیاه اغلب به بیماران سرطانی یا HIV داده می‌شود تا بهبود ایمنی بدن کمک کند. همچنین نشانه هایی از جلوگیری از رشد تومور ها هم در آن دیده شده است.
• یاس هلندی به عنوان یک گیاه ضد باکتری و ویروسی هم شناخته شده است.

یاس هلندی گیاهی مقاوم و بسیار زیبا دارای گل های سفید رنگ است که در خرداد ماه باز می شوند.

نسبت به کم آبی مقاوم بوده و مناسب برای طراحی و کاشت در باغچه های داخل منزل و یا حیاط خلوت، بسیار چشمگیر و زیبا است.

وارد شدن تنش به گیاه بعد از جابجایی و  تعویض گلدان و…. تا حدی طبیعی است و به صورت ریزش برگ ها و گل ها، عدم طراوت و رشد و….  بروز می‌کند و به مرور و با عادت کردن گیاه به شرایط محیطی جدید کمتر شده و از بین می رود.

شرایط ایده آل رشد را که  در قسمت شرایط نگهداری گفته شد، فراهم کرده و از هر گونه تعویض خاک، کوددهی، سمپاشی و…. تا استقرار کامل گیاه و آداپته شدن با شرایط جدید خودداری کنید چون باعث بدتر شدن اوضاع می شود.

 

علت پژمرده شدن گل های یاس هلندی چیست؟

افراط و تفریط در آبیاری، باتلاقی شدن و مساعد نبودن وضعیت زهکش ،نور و حرارت زیاد و آفات و بیماری می‌تواند علت آن باشد.

زیر و روی برگ ها را از نظر وجود آفت به دقت بررسی کنید. آبیاری را زمانی انجام دهید که سطح خاک رطوبتش کم شده باشد.

از آبیاری مکرر به صورت آب پاشی به طور سطحی پرهیز کنید چون این کار باعث می شود که ریشه های عمیق تر نتوانند به آب کافی دسترسی پیدا کنند.

اگر پاییز یا ابتدای بهار به باغچه کود دامی اضافه نکرده اید میتوانید، از کود دامی پوسیده استفاده کنید.

کود را به طور یکنواخت در سطح خاک پخش کنید سپس به وسیله بیل یا بیلچه با خاک مخلوط و کاملا زیر و رو شود.