کامکوات

نام انگلیسی: Kumquat 

خانواده : Rutaceae

زیر شاخه : Fortonella

– کامکوات میوه ایی زمستانه-بهاره که از اروپا به ایران امده طعمی همانند بقیه میوه های خانواده مرکبات دارد با این تفاوت که می توان ان را با پوست نیز مصرف کرد زیرا پوست ان مانند سایر مرکبات تلخ نیست و ترش مزه است.

-درختان پاکوتاهی هستند و برگ های ریزی دارند و بومی بخشی از کوه های جنوب شرق چین است در حال حاضر به منظور بهره برداری از این میوه لذیذ و هچنین به عنوان یک گیاه تزئینی در نقاط مختلف دنیا از جمله ایالات متحده به ویژه مناطق گرم مانند فلوریدا و کالیفرنیا کشت و پرورش داده می شود.

– درخت کامکواتی زمانیکه بیرون از منزل باشد می تواند تا 2.5 متر ارتفاع و 1.8 متر پهنا داشته باشد اما زمانیکه ان را در گلدان بکاریم قطعا سایز کوچک تری خواهند داشت.

-برگ های سبز تیره براق و گلها سفید رنگ هستند که به تعداد 4-1 در محور برگ ها شکل می گیرند. میوه ها 5-4 سانتی متر طول دارند و نارنجی-طلایی هستند.بسته به اندازه و شرایط نگهداری کامکوات می تواند سالانه صدها عدد میوه تولید کند. میوه های ریز این گیاه معمولا به شکل مربا مصرف می شوند.

-کامکوات ها به ویژه به دلیل تامین غنی ویتامین سی و فیبر مورد توجه هستند . در واقع شما در یک وعده از انها فیبر بیشتری نسبت به سایر میوه های تازه دریافت می کنید. کامکوات ها همچنین مقادیر کمتری از چندین ویتامین بی٬ اهن٬ منیزیم٬ پتاسیم ٬مس و روی را تامین می کنند. دانه های خوراکی و پوست کامکوات مقدار کمی چربی امگا3 را تامین می کنند.کامکوات ها بسیار ابرسان هستند و حدود 80 درصد وزن ان ها از اب است.

-دما:کامکوات تابستانی گرم نیاز دارد اما این به معنی داغ بودن و گرمای شدید نیست بلکه دمای 38-25درجه سانتی گراد نیازهای گرمایی این گیاه را تامین می کند. در طی زمستان نیز تا حدود دمای منفی 10 درجه را تحمل می کند و از بین نمی رود البته در این دما برگ های خود را از دست خواهد داد.مکان های گرم و عدم وجود زمستانی سرد موجب می شود این گیاهان میوه هایی درشت تر و شیرین تر تولید کنند. لازم به ذکر است اگر حساسیت سرمایی کامکوات در صورت پرورش در گلدان بیش از حساسیت سرمای درختانی است که در خاک باغچه و یا باغ کشت شده اند. بنابراین زمانیکه دمای هوا به کمتر از 10 درجه می رسد بهتر است گیاه به مکانی محافظت شده منتقل شود.

-ابیاری:ابیاری منظم یکی از نکات کلیدی برای رشد هر نوعی از درختان مرکبات است به ویژه ان هایی که در گلدان ها رشد می کنند.هدف این است که خاک این گیاه مرطوب نگه داشته شود نه خیس . انگشت خود را به خاک بزنید حداقل تا بند دوم از انگشت. اگر در انگشت احساس رطوبت کردید باید تا نوبت بعدی ابیاری صبر کنید. اگر احساس کردید خاک خشک است به گیاه تان اب بدهید تا زمانیکه ببینید اب از زیر گلدان بیرون می اید. اگر گیاه تان را در خانه نگه می دارید خصوصا در زمستان که وسایل گرمایشی کار می کنند خوب است که کمی اب به برگ های گیاه اسپری کنید.اینگونه درختتان را خوشحال می کنید.

–خاک:کامکوات در خاک های نسبتا اسیدی بهتر عمل می کند. افزودن زیاد مواد ارگانیک همواره باعث کمک کردن به مرکباتتان می شود. در فصل بهار به وسیله یک تقویت کننده چند منظوره مرکبات(که به ارامی ازاد می شود) به گیاه کامکوات غذا بدهید. در طول فصل رشد نیز دادن منظم تقویت کننده مایع رقیق مانند کلپ مایع امولسیون ماهی یا جلبک دریایی و ترکیب امولسیون ماهی یک ایده خوب است.به عنوان بخشی از مراقبت درخت کامکوات باید خاک را در اطراف درختان جوان مرطوب نگه دارید.

-قلمه:روش دیگر تکثیر کاشت قلمه این گیاه است. قلمه از شاخه های جدید و در اوایل تابستان به طول حدود 15 سانتی متر تهیه می شود. وجود 3-2 گره (ناحیه اتصال برگ به ساقه) ضروری است. استفاده از پودرهای ریشه زایی به شکل گیری و رشد ریشه ها کمک می کند. از مخلوطی سبک همانند شن + خاک برگ می توان برای کاشت قلمه ها استفاده کرد. گلدان حاوی قلمه ها در مکانی روشن و بدور از نور مستقیم افتاب و دمای 18 درجه قرار می گیرند. ریشه زایی حدود 8-6 هفته طول  کشد. روش پیوندزنی روش دیگر تکثیر این گیاه است که از پایه سایر مرکبات همانند نهال نارنج استفاده می شود.

-این گیاه واریته های متفاوتی دارد اما تنها 4 نوع ان برای بهره برداری از میوه اش کشت:

-کامکوات ناگامی:که میوه های بیضی شکل دارد و فراوان ترین گونه ی زیر کشت در ایالات متحده است. میوه ان نرم و خوش طعم استو پوستی به رنگ زرد روشن دارد.

-کامکوات مارومی: میوه ای گرد با طعم شیرین است.

-کامکوات میه وا: میوه ای گرد دارد و اندازه میوه ی ان از سایر گونه ها بزرگ تر است. این گونه در ژاپن با نام نینپو شناخته می شود و محبوبیت زیادی دارد.

-کامکوات هنگ کنگی: این نوع کامکوات بسیار کوچک و به اندازه نخود و رشد درخت آن بسیار کند است. میوه رسیده این درخت نارنجی رنگ است و با وجود اندازه کوچک بسیار خوشمزه است

کامکوات ها زمانی که پوستشان نارنجی تیره است و نرم می باشند یعنی اینکه رسیده اند و قابل خوردن هستند و برای چیدن میوه از چاقو یا قیچی استفاده کنید تا مطمئن شوید هیچ شاخ و برگی از این گیاه بیش از حد کشیده نمی شود.

-کامکوات ها را می توان در گلدان های پلاستیکی چوبی و یا سنگی نگهداری کرد. بزرگ ترین گلدانی را که می توانید انتخاب کنید حتما زهکشی خوبی داشته باشد. اگر از میزان زهکشی خاک ان می ترسید می توانید زهکشی گلدان را بسنجید. گلدان را جایی قرار دهید که جریان هوای خوبی داشته باشد و مراقب باشید که قسمت زهکشی بسته نباشد.

-کامکوات ها نیازی به هرس کردن ندارند اما می توانید در فصل بهار بعد از برداشت میوه ها کمی از ان را هرس کنید تا در انشعاب شاخ و برگ ها تعادل ایجاد کنید.اگر می خواهید برای شکل دادن به درخت هرس کنید این کار را بعد از برداشت میوه اما قبل از شکوفه دادن گل ها در بهار انجام دهید.

-کامکوات های گلدانی در معرض بیماری هلی پوسیدگی ریشه و هجوم حشرات هستند سعی کنید که ان هارا از رطوبت اضافه از حد دوری کنید و خاکی انتخاب کنید که زهکشی خوبی داشته باشد. همچنین مراقب باشید که هیچ کودی اطراف گلدان نریخته باشد.

-در این میان الفیدها نیز می توانند مشکل ساز شوند که استفاده از روغن های باغبانی در اوایل هر فصل می تواند در مبارزه با این مشکل موثر باشد.

نکات مهم:

-برگ های کامکواتی که به سمت بالا نشانه گرفته اند به این معنا هستند که اب کافی دریافت نکرده اند. برگ های به سمت پایین یعنی اینکه بیش از حد اب خورده اند.

-اگر برگ های درختان در فصل زمستان باشند یعنی سرما خورده اند و اگر روشن شوند یعنی با کمبود کود مواجه هستند.