پسته

آب و هوای مناسب برای درخت پسته:

-به سرمای زمستان و گرمای تابستان هر دو مقاوم است.

– با هوا و زمین مرطوب سازگاری ندارد.

-رطوبت زیاد در زمین باعث تولید صمغ و پوسیدگی یقه درخت می شود که به تدریج درخت را ضعیف و  در نهایت خشک می کند.

خاک مناسب برای درخت پسته:

تا اندازه‌ای تحمل شوری خاک را دارد اما بهترین خاک برای کاشت درخت پسته، خاک لیمونی سبک یعنی شن و رس می باشد. در اراضی سبک مصرف کود برای برداشت رضایت بخش است ولی در اراضی رسی سنگین که رطوبت را به مقدار زیاد و برای طولانی مدت در خود نگه می دارد، کاشت این گیاه نتیجه ی چندان مطلوبی ندارد و مقدار محصول چندان قابل توجه نخواهد بود.

آبیاری درخت پسته:

با اینکه پسته مقاومت زیادی در برابر بی آبی دارد اما نباید از آب دادن آن به خصوص در سنین ابتدایی غفلت شود.به طور متوسط با توجه به بافت خاک از نظر نگهداری آب ، آبیاری به صورت زیر توصیه می شود (به جز فصل زمستان)

– درخت با سن یک تا سه سال :مدار آبیاری ۷ تا ۱۰ روز

-درخت با سن ۳ تا ۶ سال :مدار آبیاری ۱۲ تا ۲۰ روز

-درخت با سن ۶ سال به بالا: مدار آبیاری یک ماه

توجه کنید که وقتی مدار آبیاری یک ماه است، در هر آبیاری آب زیادی به درخت داده شود تا رطوبت کامل به عمق خاک نفوذ کند.

دمای مناسب برای درخت پسته:

این درخت دمای ۴۵ درجه در تابستان و دمای ۲۰- درجه در زمستان را به خوبی تحمل می کند. نسبت به سرمای دیررس بهاره حساس می باشد و دمای انجماد و حتی نزدیک به آن خسارت فراوان ایجاد می‌کند.

درختان پسته در شرایط مرطوب،ضعیف و در زمستان، در صورتیکه دریافت آب بیش از حد و خاک به اندازه کافی برای تخلیه آن مناسب نباشد ،مستعد پوسیدگی ریشه است.

به طور کلی تکثیر درختان پسته به دو روش جنسی و غیر جنسی انجام می گیرد.

تکثیرجنسی:

در این روش ابتدا از ارقام مناسب ،بذر سالم و یکنواخت تهیه می‌شود. پس از خیساندن آن ها در آب معمولی حاوی قارچ کش های مناسب و موثر( به مدت ۲۴ ساعت و توسط هیپو کلرید سدیم) عمل ضدعفونی انجام و در شرایط مساعد کشت می‌شود.

تکثیرغیرجنسی:

پیوند زدن: این روش متداول ترین شیوه تکثیر غیرجنسی است که پس از تولید نهال به طریقه جنسی و انتقال آن به زمین اصلی مورد استفاده قرار می گیرد.مناسب ترین پیوند برای درختان پسته ،پیوند جوانه می باشد که به دو روش لوله ای و شکلی در فصل رشد( اواخر اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه )انجام می شود.

خوابانیدن: این روش در بین باغداران معمول نمی باشد. شاخه های درختان را به طریق ساده و شیاری ،خوابانیده که پس از گذشت یک تا دو دوره فصل رشد، شاخه ها ریشه دار می شوند و در صورت جدا نمودن آن از گیاه مادر، می‌تواند به عنوان گیاهی مستقل رشد کند.

قلمه زدن:

ریشه در قلمه های تهیه شده از درختان پسته به سختی انجام می‌شود ولی امکان ریشه زایی درختان نونهال آسان تراست. با استفاده از هورمون های گیاهی بر روی قلمه های پسته می توان ریشه زایی را در آن ها ایجاد کرد.

ریز ازدیادی:

در این قسمت بافت یا قطعات بسیار کوچکی از گیاه (برگ ،جوانه، شاخه و…) بر روی محیط کشت مناسب قرار داده تا پس از استقرار در شرایط مساعد (نور، دما) گیاه کامل را ایجاد نماید.از این روش در سال‌های اخیر بیشتر استفاده می شود

 این عمل در زمستان انجام می شود. بعد از فرم دهی درخت در سال‌های بعد از پیوند و قبل از باردهی، هرس بسیار مهم است که شامل شنگ کردن شاخه ها، سربرداری و حذف پاجوش ها می باشد. هرس باعث درشت شدن میوه درخت و یکنواخت شدن باردهی در سال های مختلف می شود.

بهترین زمان برای کود دهی، فصل بهار است. بعد از عبور کردن از زمان سرما و خطر برگشتن سرما ،بهترین موقع برای کود دهی است. کوددهی به شکوفایی ،رشد بیشتر و سریع تر درخت کمک می کند. کود 10- 10- 10 را امتحان کنید.

این کود علاوه بر مواد معدنی و ارگانیک شامل ازت،فسفر، پتاس کلسیم ، آهن و منیزیم است. به ازای هر 2 سانتی که درخت  قطر دارد ،نصف فنجان کود برای آن بریزید.

کود رابا فاصله ۳۰ سانتی متری و در زیر خاک قرار دهید و بعد از کود دهی آبیاری کنید تا استفاده از آن برای درخت آسان شود.

در هر سال دوبار کوددهی کنید و سعی کنید که در طول رشد باشد.

( هرگز بیش از ۵ فنجان به درختان کود ندهید چون باعث آسیب رسیدن به درخت می شود.)

پسیل پسته: حشره زرد کوچکی است که بیشترین خسارت را وارد می کند و در صورت خسارت شدید پای درخت شکرک میزند.

کنه درخت پسته:  این آفت با چشم دیده نمی شود .ابتدا برگ های سبز تیره و بعد حالت چرمی رنگ از علائم این آفت است.

شپشک پسته :این آفت کاملا بر روی برگ ها و خوشه ها قابل مشاهده است و محصول درخت مورد حمله  بیشتر پوک و نیمه مغز میشود.

پروانه چوبخوار پسته kermanix pistaciella

یکی از مهمترین آفات در مناطق پسته کاری کشور می باشد. محدوده گسترش این آفات زیاد است و در پسته کاری های استان کرمان ،فارس ،دامغان ،یزد ،قزوین، خراسان ،سیستان و بلوچستان و نقاط دیگر مشاهده شده است.

پروانه کوچکی است که زمستان را به شکل لارو کامل در داخل سرشاخه های پسته می گذراند و در اواخر زمستان از سرشاخه ها خارج می شود و روی شاخه ها و نزدیک جوانه ها یا تنه حتی روی کلوخ سطح باغ ،به تنیدن پیله ای به شکل قایق وارونه به دور خود پرداخته و به شفیره تبدیل می شود.

خسارت:پروانه ها پس از دوره شفیرگی( ۲۵ تا ۳۰ روز)از پیله ها خارج شده و با یکدیگر جفت گیری می کنند. پروانه های ماده روی سرشاخه های جوان تخم ریزی می کنند و پس از این تخم ها تفریخ شدند ،اول از محل چسبیدن تخم وارد گیاه می شود و خود را به قسمت مرکز خوشه ها یا سرشاخه می رساند و از آن تغذیه می کنند.فضولات قهوه‌ای و سیاه رنگی که روی محل باقی میگذارند باعث ریزش خوشه ها می شوند ولی اگر خوشه رشد کرده باشد، فقط تعدادی از میوه های انتهایی  خوشه ها، حدود اواسط خردادماه خشک و سیاه شده و می ریزد.

لارو ها در مغز سرشاخه ها باعث ضعف آن ها و جوانه های میوه و برگ دهنده سال بعد می گردند.

این آفت مانند بسیاری از آفات پسته، دارای دشمنان طبیعی و زنبورهای پارازیتوئید فراوانی است که هر سال در پایین آوردن جمعیت آفت نقش مهمی دارد.

• حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است.
• بهبود سلامت قلب:این آجیل منبع غنی از اسید آمینه است که مانع تشدید عروق و لخته شدن خون می شود.
• مدیریت وزن: پسته دارای کالری کم، پروتئین زیاد و چربی های اشباع شده و نشده کم می باشد که همه برای حفظ وزن ایده آل مناسب است.
• جلوگیری از بیماری ماکولا: حاوی آنتی‌اکسیدان‌های کاروتنوئید مانند لوتئین و زاکستین است که در کاهش خطر ابتلا به ماکولا در سالمندان موثر است.
• بهبود هضم :پسته سرشار از فیبر رژیمی است که در عملکرد سیستم گوارش تاثیر مثبت دارد.
• کمک به جذب آهن: با افزایش هموگلوبین ها باعث افزایش جریان خون می شود.
• تقویت قوای جنسی
• کنترل دیابت: به کاهش فرآیند گلیکاسیون و کنترل دیابت کمک می‌کند.
• خاصیت ضد التهابی: سرشار از ویتامین ای می باشد و عوامل ضد التهابی موجود در پسته، به کاهش التهاب کمک می‌کند.
• محافظت از نورون ها و عصب:سرشار از ویتامین B6است که به ساخت اسید آمینه کمک می کند و نقش مهمی در حفظ سیستم عصبی بدن ایفا می کند.
• ازیبوست جلوگیری می کند.
• غنی. از اسیدهای چرب امگا ۳ است

خواص پسته برای مو:

تحریک رشد مو،  تقویت مو، افزایش انعطاف پذیری مو ،درمان ریزش مو

خواص پسته برای پوست:مرطوب کننده طبیعی ،مبارزه با علائم پیری ،روشن کننده طبیعی پوست، حفظ سلامت پوست

خواص پوست سفید پسته:

-باعث تسکین درد و تخفیف بیماری بواسیر می ‌شود.

خواص پوست سبز پسته:

-رفع بوی بد دهان

-جویدن آن باعث التیام زخم های داخل دهان می شود.

-دم کرده آن برای رفع اسهال مفید است.

-برای استحکام لثه آن را روی لثه بمالید و یا بجوید.

-دمکرده آن حالت دل به هم خوردگی و استفراغ را از بین می برد.

-برای رفع سکسکه پوست سبز پسته را دم کنید و یک فنجان بنوشید.

خواص روغن پسته:

– مرطوب کننده طبیعی است که سریع جذب می شود و حالت چسبندگی ایجاد نمی‌کند و برای ماساژ صورت و بدن مناسب است.

-از چین و چروک دور چشم و صورت جلوگیری میکند.

-موها را شفاف می کند.

-مصرف خوراکی آن جنبه درمانی داشته و فسفرآن، هوش و حافظه را افزایش داده و اسید فولیک آن به رشد و تکامل سیستم عصبی جنین کمک می کند.

-میوه درخت پسته مانند سایر خانوادهAnacardiaceae (پیچک سمی ،سماق ،انبه و بادام هندی) حاوی اورشیول است که ممکن است باعث ایجاد خارش و واکنش‌های آلرژیک شود.

-مصرف بیش از اندازه پسته عوارضی مثل چاقی، فشار خون، بیماری روده و معده و…. را به همراه دارد.

نکته ی قابل توجه برای پرورش پسته، دوره رشد بلندمدت آن است. وقتی پرورش پسته را شروع می کنید، تا زمانی که به یک محصول خوب برسید باید بین ۵ تا ۸ سال صبر کنید اما با توجه به ارزش بالای پسته و توانایی صادراتی آن می‌توان گفت که واقعا ارزش صبر کردن و منتظر ماندن برای یک محصول را دارد و وقتی انتظار به پایان برسد شما می توانید از نتیجه کارخودتان لذت ببرید و در دریای پسته غرق شوید.

زمان برداشت پسته:

وقتی بالاخره پسته‌ها رسیدند ،نوبت برداشت آن ها می‌شود. از نشانه های اینکه مطمئن شوید پسته ها رسیده اند این است که رنگ پوسته ها از سبز و زرد به قرمز تغییر می‌کند و گاهاً پوسته ترک می خورد. وقتی این نشانه ها را دیدید ،باید سریع برای برداشت محصول اقدام کنید چون در این بازه محصول شما بسیار آسیب پذیر است و امکان دارد آفات به آن حمله کند.

نحوه برداشت پسته:

برداشت پسته خیلی آسان است. فقط کافیه درخت را بلرزانید تا پسته ها به زمین بریزند و شما آنها را جمع کنید. فراموش نکنید که درختان پسته ،درختانی دو ساله هستند یعنی یک سال محصول زیاد می دهند و یک سال   محصول کمتر.میانگین محصول دهی درختان جوان پسته بین ۱ تا ۲ کیلوگرم محصول خالص است یا ۳ تا ۶ کیلوگرم محصول تازه.

همینطور که درخت شما بزرگتر و بزرگتر می شود، حجم محصولات تولیدی هم بیشتر می‌شود. به طوری که در بین سالهای 7 تا 10 ام بین ۶ تا ۱۰ کیلوگرم آجیل خشک  به شما می دهد.

دلایل پوکی پسته:

• عدم وجود گرده نر که ناشی از کمبود درخت نر می باشد،مهمترین عامل پوکی پسته است که باید به ازای هر ۱۰ تا ۱۵ درخت ماده ،یک درخت نر در باغ پیوند نمایید. در صورت کمبود درختان نر حتما گرده افشانی مصنوعی انجام دهید.
• عدم رسیدگی و توجه کامل به درختان از جمله آبیاری کم و نامنظم، ندادن کود حیوانی و هرس نکردن درختان وغلبه آفات در باغ باعث پر نشدن مغز پسته و ریزش جوانه های سال بعد می شود.

سوالات:

آیا می توان درخت پسته را در مناطق مرطوب کاشت؟

برای داشتن حداکثر محصول میزان رطوبت نسبی در تابستان باید کمتر از ۳۵ درصد باشدافزایش رطوبت در زمان گلدهی و گرده افشانی باعث کاهش بازه گرده افشانی و کاهش تشکیل میوه و در زمان رسیدن باعث بیماری قارچی می شود.

شرایط محیطی مناسب برای کاشت درخت پسته چیست؟

به طور کلی وجود تابستان‌های گرم ، خشک ، طولانی و زمستان های سرد و معتدل از جمله عوامل محیطی مناسب برای کاشت پسته می باشد(توضیحات کامل تر در متن)

مکان مناسب برای کاشت پسته چه مناطقی است؟

مناطق مناسب برای پرورش پسته منطقه هایی است که زمستان های سرد داشته باشند اما نه زمستانی که یخبندان است ! منطقه باید تابستان گرم و مقداری هم باران داشته باشد.

مکان های بیابانی نیمه خشک مناطق ایده‌آلی هستند. مناطق مرتفع را دوست ندارد چون مناطق مرتفع معمولا درجه حرارت پایین دارند و پسته در حرارت کمتر از ۹ درجه زیر صفر دوام نمی آورد. مناطق مرطوب هم برای کاشت و پرورش پسته مناسب نیستند.

پسته ترجیح می دهد دمای هوا بیش از ۳۷ درجه سانتیگراد باشد