این نوشته از سری آموزش‌های نهالستان بهمن آبادی در بخش نهال است .در این نوشته سعی داریم شما را با آفات و بیماری های مرکبات آشنا کنیم .
در سال های اخیر اکثر مردم به دلیل زندگی ماشینی و دوری از طبیعت برای تعطیلات و اخر هفته ها به دنبال باغ و باغچه ای برای زندگی هستند
در این میان تصمیم داریم شما رو با انواع گل و گیاه اشنا کنیم که در این زمینه کمک هستند
منطقه عمده تولید مرکبات در شمال ایران است که تنوع زیادی نیز دارد که به دلیل میزان بارندگی زیاد ، متعادل بودن دما و رطوبت بیشتر نسبت به جنوب است. به همین علت شناخت آفات ویژه هر میوه و راه حل مبارزه با آن بسیار حائز اهمیت است. مهم ترین آفات درختان مرکب در کشور را در ادامه به شما معرفی می کنیم و نحوه مقابله با آن ها را به شما آموزش می دهیم.
۱)بیماری تریپس مرکبات:
یکی از آفات مهم مرکبات است که در جنوب و گاهی در شمال تولید می شود. تریپس ها هر ۲ الی ۳ هفته یکبار یک نسل ایجاد می کنند. لارو سن یک بسیار کوچک است اما لارو سن دوم در اندازه حشره کامل ، استوانه ای و بدون بال است. این حشرات نارنجی رنگ با بال های ریشک دار هستند. این حشرات بر روی برگ ها ، میوه ها و سرشاخه های جوان تخم گذاری می کنند. تریپس ها به طور معمول به جوانه ها و سرشاخه های گل دار و میوه دار حمله ور می شود و همزمان با رشد میوه رشد کرده و دایره ای مشخص چوب پنبه ای شکل روی پوست ایجاد می نمایند. بر روی برگ های جوان آفت موجب ساختن رگه های خاکستری می شود که برگ ها را از فرم می اندازد.
روش مقابله با تریپس مرکبات:
پس از گلدهی بلافاصله سمپاشی درختان را انجام دهید و در صورت مشاهده آفت از ترکیبات نفوذی و سیستمیک برای از بین بردن آن ها استفاده کنید.
۲)شته ها:
یکی دیگر از آفات مرکبات شته ها می باشند که با تغذیه کردن از شیره گیاهی و ترشح کردن عسلک موجب انتشار دوده(فوماژین) روی شاخه ها ، میوه ها و برگ ها می شود و ناقل ویروس تریستزا است.
شته سبز مرکبات:
این شته سبز رنگ و کوچک است که طولی به اندازه ۱/۸ میلی متر دارد و همرنگ برگ های جوان است. در حشرات بالدار پشت سینه آن ها قهوه ای تیره یا سیاه رنگ است و شکمشان به رنگ سبز می باشد. دوره زمستان را به صورت غیرجنسی روی مرکبات می گذارند. این آفت از راه پیچیدگی برگ در سرشاخه های جوان و برگ های تازه رشد کرده به درخت آسیب وارد می کند و درخت سرحال را پژمرده می کند.
شته سیاه مرکبات:
نوع دیگر شته ها سیاه رنگ و به طول ۱ الی ۲ میلی متر هستند. این آفات را از طریق لکه های سیاه رنگ روی لبه بال های جلویی شناسایی می کنند. این شته از طریق بکر زایی تکثیر می شود. این آفت با تغذیه از شیره نباتی برگ های جوان باعث پیچیدگی آنها و با تولید عسلک دوده ایجاد می کند.
روش های مقابله با شته سیاه مرکبات:
راه بیولوژیکی: استفاده از کفشدوزک ها، حشره کامل و لارو کفشدوزک هفت نقطه ای، coccinella septempunctata و کفشدوزک Scymnus subvillosus و لارو مگس های سیرفید برای از بین بردن این آفت ها موثر است.
راه شیمیایی: در صورتی که نیاز به استفاده از راه هایی غیر از راه بیولوژیکی شدید از سم های مخصوص شته کشی ( chess) با نسبت ۰/۵ در ۱۰۰۰ استفاده کنید
۳)شپشک ها:
شپشک ها از جمله آفات مهم مرکبات هستند که موجب خشک شدن گیاهان و ریزش برگ و میوه آن ها می شوند. با تغذیه کردن از شیره گیاهی و ترشح کردن عسلک موجب انتشار دوده(فوماژین) روی شاخه ها ، میوه ها و برگ ها می شود
۴)بالشتک مرکبات:
این آفت به طور عمده در مازندران وجود دارد و دو نسل در سال دارد که به فرم پوره سن دو دوره زمستان را می گذراند. در پوره سن یک قهوه ای روشن است. در پوره سن دوم خط قهوه ای کم رنگی ظاهر می شود. در پوره سن سوم خط قهوه ای تیره تر می شود. حشرات ماده تخم گذاری در سطح بیرونی درخت را ترجیح می دهند. حشرات ماده تخم گذاری در سطح بیرونی را بیشتر ترجیح می دهند.کیسه تخم پنبه ای ، نیم دایره و محدب است. تخم ها بیضی و در ابتدا زرد رنگ هستند. این حشرات از اواخر فروردین فعالیتشان را آغاز می کنند و پوره های سن یک نسل اول در اواسط خرداد ماه و پوره های سن یک نسل اول در اواسط خرداد ماه و پوره های سن یک نسل دوم در اوایل شهریور ظاهر می شوند. نقاط اوج پوره های سن یک در نسل های اول و دوم، به ترتیب در اوایل تیر و اواخر شهریور است.
روش های مقابله با بالشتک مرکبات:
برای مبارزه با بالشتک مرکبات می توانید از کفشدوزک کریپت Cryptolaemus montrouzieri و قارچ Verticilium lecanii استفاده کنید که مهمترین دشمنان طبیعی بالشتک مرکبات هستند.
۵)کیسه تخم:
یکی دیگر از آفات مرکبات است که طول دوره پوره سن یک آن حدود ۱۶ الی ۱۸ روز و پوره سن دو ۲۰ روز است. پوشش پنبه ای پوره سن دو نسبت به پوره سن یک بیشتر است. پوره های سن در اطراف بدن خود دسته های مویی دارند. پس از سه هفته ترشح کیسه تخم توسط حشرات ماده بالغ آغاز می شود. در شرایط طبیعی میانگین زاد و ولد حدودا ۶۴۵ تخم می باشد.
روش های مقابله با کیسه تخم:
بهترین روش برای مقابله با این آفات استفاده از کفشدوزک استرالیایی است چرا که دشمن طبیعی این آفت است و بین ۴ تا ۶ هفته طول می کشد که آن را از بین ببرند. به همین علت این شپشک ها را در باغ ها رها می کنند تا این محیط های آلوده را پاک کنند. هرس قسمت پایینی تاج در درختان جوان از روش های از بین بردن این آفات است. مبارزه شیمیایی را در اواخر خرداد تا اوایل تیر ماه انجام دهید.
۶)کنترل مورچه ها:
به منظور کنترل شپشک ها باید مورچه ها را از باغ ها دور نگه دارید چرا که مورچه ها برای استفاده از عسلک شپشک ها از آن ها در برابر حشرات شکارگر و پارازیت ها محافظت می کنند. تنه درخت را به وسیله مواد چسبنده مانند tanglefoot می بندیم یا از طمعه های سمی استفاده می کنیم. جهت پیشگیری از صدمه تنه های جوان و حساس آن را با نوار دایره ای و یا باند پلاستیکی ببندید و مواد چسبنده را روی می ریزیم. در اوایل بهار ، طمعه های مسموم را نزدیک آشیانه مورچه ها می گذاریم.
۷)شپشک آرد آلود مرکبات:
در اطراف بدن حشرات ۱۸ جفت زائد وجود دارد که شبیه به انگشت هستند و به طرف انتهای بدن بلندتر می شود. تعداد تخم های این حشره بین ۱۶۰ تا ۲۳۰ است. دوره زمستان را به صورت تخم ، پوره های سنین مختلف و حشره کامل می گذراند. پوره های سن یک در اردیبهشت پشت برگ ها و سرشاخه ها می مانند و در سن های بعدی از شیره گیاهی تغذیه می کنند و در نهایت باعث ریزش برگ ها می شوند.
روش های مقابله با شپشک آرد آلو :
برای کنترل این آفت باید شاخه های خشک و زائد را هرس کنید و نوک داخلی تاج درخت را ببرید و شاخه های آلوده به شپشک را از بین ببرید. قبل از سم پاشی توده های بهتر است توده تخم ها و شپشک های قابل مشاهده را جمع آوری کرده و از بین ببرید. روغن پاشی را پس از هرس زمستانه انجام دهید چراکه مراحل مختلف آفت و نسل ها به طور مداوم تکثیر می شوند.
۸)سپردار قهوه ای مرکبات:
سپر ماده کامل این آفت گرد ، کمی برآمده قهوه ای و یا حاشیه خاکستری و قطر ۱/۵ تا ۲ میلی متر است. بدن حشره ماده به وسیله سپر گلابی شکل و آسمونی رنگ شفاف است. این آفت در مجموع سه سپر دارد و در شمال ایران سپردار قهوه ای پوره سن ۱ و ۲ را می گذراند. این حشرات اردیبهشت ماه تخم ریزی می کنند و پس از یک یا دو روز از تخم تفریخ می شوند و هر نسل آن ۶۰ الی ۷۰ روز طول می کشد و ۳ الی ۴ نسل دارد. این آفت بیشترین خسارت را به میوه و برگ و شاخه های سبز مرکبات حمله می کند و از شیره گیاهی تغذیه می کند که باعث ریزش برگ ها و کوچک شدن میوه ها می شود.
۹)پروانه مینوز برگ مرکبات:
حشره کامل این آفت خاکستری و عرضی با بال های حدود ۸ میلی متری دارد. بال های جلویی دو نوار باریک کمرنگ دارد این آفت دوره زمستان را جنوب و زمستان های سرد به شکل حشره کامل می گذارند و در شمال به صورت لاروسن آخر و شفیره می باشند. این آفت بر روی برگ های جوان تخم گذاری می کنند. این لارو ها پس از تفریخ از کانالی در اپیدرم برگ ایجاد می کنند که از پارانشیم داخل آن تغذیه می کند. این آفت موجب چین خوردگی برگ ها و ایجاد دالان های رنگ پریده روی آن ها می شود. این درختان خسارت دیده لبه برگ به طرق بالا می پیچند و اگر خسارت برگ ها زیاد باشد میریزند.
روش های مقابله با پروانه مینوز برگ مرکبات:
در روش زراعی شاخه های آلوده را هرس می کنند. در روش بیولوژیکی می توان از زنبور برای از بین بردن این آفات استفاده کرد. اگر خسارات بیش از اندازه بود از سم های مختص به پروانه مینوز مانند ورتمیک و کونفیدر استفاده کنید.
۱۰)نرمتنان مضر مرکبات:
این آفت ها به مرکبات خسارت وارد می کنند. نرمتنان در فصل بهار در خزانه از برگ های جوان تغذیه می کنند و در تابستان به خواب تابستانی می روند. شروع بارش های پاییز و با خنک شدن هوا فعالیت را آغاز می کنند
روش های مقابله با نرمتنان مضر مرکبات:
برای کنترل این آفت درختان آلوده را هرس کنید و به وسیله علف کش محلول پاشی کنید. همچنین می توانید با استفاده از سم های مناسب در شهریور ماه آفات را کنترل کنید. همچنین می توانید از تله های جاذب استفاده کنید.
۱۱)کنه ها:
از جمله آفات مهم مرکبات است که پلی فاژ بوده و به سرعت نسبت به سم مقاومت نشان می دهند. قدرت تکثیر بالایی دارند و خسارت فراوانی به مرکبات وارد می کنند. تارهای نازک شبیه به تار عنکبوت بر روی برگ ها ایجاد می کنند و رنگ پریدگی سوزنی شکل از جمله علائم کنه است.
مقابله با کنه ها:
برای از بین بردن این کنه ها از روش مبارزه تلفیقی استفاده کنید. بقایای آلوده گیاهان را از باغ جمع کنید. سمپاشی زمستانه را انجام دهید. با علف های هرز مبارزه کنید و از سم های نیسورون ، آبامکتین ، نئورون و پروپارژیت برای کنترل این آفت ها به کار ببرید.
نهالستان بهمن آبادی هر روزه آماده‌ی مشاوره و پاسخ به خریدارن حضوری و غیرحضوری ( تلفنی) است.
آدرس : کرج ، مشکین دشت ، جاده‌ی خوشنام ، 100 متر بعد از آهن فروشی بیاتلو ، نهالستان علیرضا بهمن آبادی.
لینک گوگل مپ : https://goo.gl/maps/QXg1yzMpA389mBXb7
اگر از مترو استفاده می‌کنید، به ایستگاه مترو کرج آمده سپس با تاکسی‌های خطی به مشکین دشت بیاید.
تلفن‌های تماس :
38 46 666 0912
31 11 282 0938
03 14 164 0912
99 86 276 0930