انواع خاک کشاورزی
دوستان عزیز سلام. در این مقاله قصد دارم تا شما را با انواع خاک های کشاورزی آشنا کنم که در کاشت گیاهان و نهال های مختلف میتوانید از آن ها بهره ببرید. تا آخر این مقاله با من همراه باشید.
از مهم ترین شاخص هایی که باید در کشاورزی و کاشت هر محصول باید در نظر گرفت،این است که خاک مناسبی برای هر نهال در نظر بگیرید. بیشتر محصولات و درختان نیازمند کشت در خاک های زهکشی شده هستند،از این رو در ادامه با چند اصطلاح زهکشی شده و غرقابی و چند مورد دیگر نیز آشنا میشویم.
خاک چیست؟
لایه رویی زمین که سست ترین و قابل دسترس ترین قسمت زمین است را خاک میگویند. خاک تشکیل شده از بقایای جانوران و گیاهان از جمله برگ ها و اجساد موجودات زنده در طی زمان و نیز حشرات است.
خاک های غنی حاوی مقادیر بالایی از مواد معدنی و آلی هستند که باکتری ها با تجزیه اجساد موجودات ساخته اند.
خاک ها با عوامل مختلف زمین شناسی ساخته میشوند. و هر منطقه ممکن است خاک مختص به همان منطقه را داشته باشد. یعنی جنس خاک در مکان های مختلف متفاوت است.
در تعریف ویکی پدیا خاک که در انگلیسی به آن” Soil” نیز گفته میشود،ترکیبی است از ده ها ماده مانند گاز ها،مایعات،مواد آلی و معدنی گوناگون که حیات را برای همه موجودات به حقیقت مبدل گردانیده است. خرید زیتون تلخ
تاثیر فعالیت های ساختمانی در خاک
خاک ها منبع واقعی غذای موجودات هستند و بدون آن امکان زیست چند میلیار انسان و میلیارد ها موجود دیگر میسر نبود.
هر خاکی بسته به جایی که در آن است بافت متفاوت و درصد گوناگونی از مواد را در خود دارد. فعالیت های ساختمانی که در یک منطقه انجام میشود،به خصوص اگر آنجا قبلا زمین زراعتی بوده،تغییر شدیدی در جنس خاک و درصد مواد موجود در آن ایجاد میکند.ترکیباتی که ایجاد میشود درصد بالایی از مواد مضر برای گیاهان دارد که حاصلخیزی آن را تا حد ممکن پایین می آورد. از این رو اگر قصد کاشت در زمینی دارید که سالها در آن کشت نشده است باید برای داشتن خاکی حاصلخیز به تعویض آن بپردازید.
انواع خاک به طور کلی به سه دسته تقسیم میشوند.
- خاک ها سفت یا جامد
- خاکی که به دلیل دانه ها درشت درون منافذ آن از هوا پر شده
- خاکی که فضای بین اطراف آن را آب فراگرفته است
تقسیم بندی ارقام اصلی خاک
خاک ها از لحاظ بافتی که دارند عمدتا به 4 دسته اصلی زیر تقسیم میشوند.
- ماسه ای (شنی)
- سیلتی
- رسی
- لومی
1)خاک های ماسه ای
این خاک ها در صورتی که با خاک های دیگر ترکیب نشوند و خالص باشند به شدت فقیر و بدون مواد مغذی هستند. به طوری که کاشت بسیاری از نهال ها و گیاهان در آن غیر قابل انجام است. بدترین ویژگی این نوع خاک آن است که آب را در خود نگ نمیدارد و به راحتی آب از آن عبور میکند. اما وجود درصدی از آن برای زهکشی مناسب برای گیاه ضروری است.
خورد شدن و ریز شدن سنگ های گرانیت، سنگ آهک و کوارتز باعث تشکیل خاک های ماسه ای یا شنی در مرور زمان میشوند.
خاک ماسه ای
2) خاک های رسی
خاک رس، کوچکترین ذره در میان دو نوع خاک دیگر است. ذرات موجود در این خاک بسیار محکم در کنار یکدیگر قرار می گیرند و تخلخل آنها بسیار کم است یا فاقد آن است. این خاک از کیفیت ذخیره آب بسیار خوبی برخوردار است و نفوذ رطوبت و هوا را در آن سخت می کند. خاک رس خیس، بسیار چسبناک است، اما هنگام خشک بودن، نرم است.
خاک رسی
خاک رس متراکم ترین و سنگین ترین نوع خاک است که به خوبی زهکشی نمی کند و فضای شکوفائی ریشه گیاه را فراهم نمی کند.
خاک های رسی از انواع خاک های متراکم اند که فضا بین ذرات آنها بسیار کم است. این خاک ها نیز برای کشاورزی مناسب نیستند و آب را برای مدت خیلی زیادی درون خود نگه میدارند زهکشی آنها بسیار ضعیف است و هوا درون ذرات جریان ندارد.این خاک سنگین ترین رقم خاک است و برای رشد گیاهان درصد آن با ترکیب خاک شنی باید تنظیم شود.
خاک رسی خاکستری یا قهوه ای است و از نوع خاک ضخیم و کلوخه است. در صورت خشک شدن می تواند منقبض شده و خرد شود و در صورت خیس شدن احساس چسبندگی می کند. خاک رسی نسبت به سایر انواع خاک می تواند آب بیشتری را در خود نگه دارد و زهکشی کمتری دارد که آن را به خشکی مقاوم می کند. در تابستان که خاک خشک است و اگر سیستم زهکشی سالمی دارید، می توانید گیاهان را در خاک رسی پرورش دهید. خاک‌های رسی می‌توانند دارای رطوبت بالا و مواد مغذی باشند و به رشد سالم گیاهان و سبزیجات
3) خاک لومی کشاورزی
خاک لومی را میتوان بهترین رقم خاک برای کشاورزی دانست. این خاک ترکیبی از ماسه و رس و نسز سیلت است. که ترکیب آنها با درصدی مناسب برای کاشت نهال ها ضروری است. کلسیم و پی اچ بالاتر نسبت به دو نوع خاک دیگر که گفته شد از ویژگی های دیگر این رقم خاک است. این خاک همچنین حاوی مقادیر زیادی هوموس و لجن است.
خاک لومی
3)خاک پیتی
خاک پیت غنی از قهوه ای تیره یا سیاه است و از سطوح بالایی از مواد آلی در حال تجزیه یا بقایای گیاهی ساخته شده است. مواد آلی می توانند به سطوح اسیدی بالا و کاهش سرعت ترکیب کمک کنند، اما می توانند شرایط قلیایی خاک را برای گیاهانی که به سطوح اسیدی بالاتری مانند زغال اخته نیاز دارند، بهبود بخشند. خاک پیت دارای رطوبت طبیعی بالایی است و می تواند آب زیادی را در خود نگه دارد و بافت اسفنجی به آن می دهد. ممکن است مجبور شوید برای تخلیه آب اضافی از خاک ذغال سنگ نارس، سیستم های زهکشی نصب کنید، به خصوص در بهار که دمای خاک گرم است و باعث احتباس بیشتر آب می شود.
در اینجا برخی از گیاهان و محصولات زراعی برای رشد در خاک ذغال سنگ نارس آورده شده است:
- سبزیجات: می توانید حبوبات، محصولات سالاد، پیاز پیاز، کاهو و گیاهان مختلف ریشه مانند سیب زمینی را در خاک ذغال سنگ نارس با زهکشی خوب بکارید.
- درختچه ها و درختان: درختچه هایی مانند آزالیا و درختان فانوس می توانند در خاک ذغال سنگ نارس رشد کنند.
- گیاهان چمنی: چمن یکی از محصولات اصلی است که در خاک پیت زهکشی نشده رشد می کند.
4)خاک لجنی
خاک سیلتی خاکی به رنگ قهوه ای روشن شبیه ماسه و دارای بافتی سبک و صاف است. در حالی که ماسه سیلتی حاوی ذرات مختلف سنگ و مواد آلی است، ممکن است در مناطق پر بارندگی نیز مستعد فرسایش خاک باشد. با این حال، می توانید چندین گیاه را در ماسه سیلتی بکارید زیرا کشت آن آسان است و بهتر از خاک شنی می تواند آب را نگه دارد. با ترکیب آن با مواد آلی، کودهای سبز و کودها، مواد مغذی موجود در ماسه سیلتی را تقویت کنید. نصب یک سیستم زهکشی همچنین می تواند به شما در رفع آب اضافی و بهبود کیفیت خاک سیلتی برای رشد گیاه کمک کند.
در اینجا برخی از گیاهان و محصولات زراعی برای رشد در خاک گلی آورده شده است:
- درختچه ها و درختان: گیاهان مختلف چمنی، درختچه ها و گیاهان چند ساله مانند کتان نیوزیلندی می توانند در سیلتی و درختانی که به رطوبت بیشتری نیاز دارند مانند توس، بید و سرو رشد کنند.
- محصولات سبزیجات: شما می توانید سبزیجاتی مانند پیاز و کاهو را در خاکی با زهکشی خوب و سیلت پرورش دهید.
5) خاک گچی
خاک های گچی قهوه ای تیره و حاوی سنگ های سفید یا خاکستری متعدد و سنگ ها یا ذرات سنگ آهک هستند. ساختار محکمی دارد و در مناطق مرتفع رایج است. خاک های سیلتی با پوشش سنگ آهک دارای زهکشی آزاد هستند و در تابستان می توانند مستعد خشکسالی باشند. نوع خاک سنگی ممکن است به کودهای مخصوص، هوموس، مالچ پاشی و کود سبز مانند شبدر زرشکی برای بهبود تعادل pH و حفظ آب نیاز داشته باشد. این یک خاک قلیایی است که منجر به کاهش سطح مواد مغذی می شود.
در اینجا برخی از گیاهان و محصولات زراعی برای رشد در خاک گچی آورده شده است:
- محصولات سبزیجات: می توانید سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج و چغندر را در خاک گچی پرورش دهید.
- درختان و درختچه ها: کوهنوردان، درختان و درختچه هایی مانند پرتقال و یاسی ساختگی.