کود فسفر

این نوشته از سری آموزش‌های نهالستان بهمن آبادی در بخش نهال است .در این نوشته سعی داریم شما را با فسفر آشنا کنیم .

در سال های اخیر اکثر مردم به دلیل زندگی ماشینی و دوری از طبیعت برای تعطیلات و اخر هفته ها به دنبال باغ و باغچه ای برای زندگی هستند 

در این میان تصمیم داریم شما رو با انواع گل و گیاه اشنا کنیم که در این زمینه کمک هستند

-فسفر(P) عنصر ضروری و مورد نیاز برای همه موجودات زنده است.فسفر در گیاهان نقش ذخیره و انتقال انرژی، تنفس، بزرگ شدن سلول ، فتوسنتز و … را دارد.

-فسفر در DNA نقش مهمی را ایفا می کند . این عنصر در RNA نیز وجود دارد. RNA با خواندن کد ژنتیکی DNA ، در دانه دهی ، انتقال ژنتیک ، ساخت پروتئین و سایر ساختارهای ضروری در ساختمان گیاه را انجام می دهد. RNA و DNA از طریق پیوند های فسفری با یکدیگر در ارتباط اند.

-فسفر در ساخت ATP ( واحد انرژی گیاهان) نقش دارد. ATP در حین فتوسنتز شکل می‌گیرد. فسفر نقش ساختاری دارد و در تمام مراحل رشد گیاه شرکت می کند. پس فسفر بسیار ضروری و مهم است. بعضی از فرایند های رشد مختص به فسفر می باشد:

-بهبود تشکیل گل و تولید دانه

-بهبود کیفیت محصولات

-افزایش ظرفیت تثبیت نیتروژن در لگوم‌ها

-حمایت از رشد و توسعه گیاه در طول چرخه زندگی آن

-تحریک رشد ریشه

-بلوغ سریع‌تر و یکنواخت‌تر محصولات

-افزایش مقاومت در مقابل عوامل بیماری‌زا

-افزایش استحکام ساقه و شاخه‌ها

-فسفر یکی از مهمترین عوامل رشد در ساختار گیاه است و این عنصر در بسیاری از واکنش های بیوشیمیایی اصلی به عنوان کاتالیزور نقش دارد. فسفر به‌طور اختصاصی در جذب و تبدیل انرژی خورشیدی به ترکیبات قابل استفاده گیاه موثر است.

کمبود فسفر در گیاه:

-کمبود این عنصر در گیاه به سختی قابل تشخیص است چرا که در مراحل اول رشد گیاه، در صورت کمبود معمولا علائمی نشان نمی‌دهد. زمانیکه که کمبود فسفر نمایان شد برای اصلاح محصول سالیانه بسیار دیر شده است. علائم کمبود عنصر معمولا تغییر رنگ آنهاست، رنگ ساقه ها به بنفش و رنگ برگ ها به سبز مایل به آبی تیره تغییر می یابد. بروز رنگ بنفش به دلیل انباشت قندهایی است که موجب سنتز آنتوکیانین می شود و در برگ های گیاه موجود است. درجه بنفش شدن ساقه به ساختار ژنتیکی گیاه بستگی دارد.

-هنگامیکه کمبود فسفر در گیاه ایجاد می شود از بافت های پیر به بافت های جوان و قسمت های در حال رشد فعال می رود. هنگامی که گیاه در دوران بلوغ است فسفر به قسمت هایی که میوه تولید می شود حرکت می کند، برای تولید میوه نیاز به انرژی بالایی پیدا می شود. کمبود فسفر در مراحل انتهایی رشد گیاه بر روی رشد دانه و تکمیل رشد محصول تأثیر می‌گذارد. در مراحل انتهایی رشد مقدار جذب هر کدام از مواد مغذی در فسفر بیشتر از نیتروژن و پتاسیم است.

کمبود فسفر در ذرت:

-ذرت در صورت کمبود فسفر ابتدا برگ های پیر و سپس برگ های جوان را تحت تاثیر قرار می دهد. تغییر رنگ به بنفش یا قرمز در برگ ها و ساقه های پایینی نشانه کمبود فسفر است. این شرایط به‌علت تجمع قندهایی است که در صورت کمبود فسفر در گیاه ایجاد می‌شود، در دماهای پایین تر این تغییر رنگ بیشتر نمایان می شود.

فسفر در خاک:

-بیشترین میزان فسفری که در خاک وجود دارد ۰/۶٪ است. مقدار متوسط پتاسیم ۰/۸۳٪ و مقدار نیتروژن ۰/۱۴٪ است. البته فسفر در خاک های گوناگون به مقدارهای مختلفی وجود دارد. بعضی از عوامل باعث ایجاد تفاوت در میزان فسفر موجود در خاک می شود:

-شرایط آب و هوایی

-نوع ماده اولیه ای که خاک از آن به وجود آمده است.

-برداشت محصول و حاصلخیزی خاک

-درجه هوادیدگی و فرسایش خاک

فسفر ارگانیک:

-اشکال‌ طبیعی فسفر در خاک به‌صورت آپاتیت (منبع اصلی انواع فسفرها)، ترکیبات فسفات‌های آلومینیوم و آهن و فسفری که بر روی ذرات رس جذب می‌شود، یافت می‌شوند. ترکیبات فسفر نیز مانند فسفر ارگانیک به شدت قابلیت حل شدن کمی دارند و میزان کمی از فسفر خاک به صورت محلول در می آید. در انواع مختلف خاک‌ها، در هر هکتار، کمتر از ۰/۵ کیلوگرم فسفر محلول وجود دارد.

-با مدیریت خاک/محصول و کوددهی به میزان کافی میزان فسفر محلول در خاک را می توان بالا برد تا تولید محصولات کشاورزی به حد بهینه خود برسد.

دسترسی به فسفر خاک:

-فسفر محلول از هر طریقی که به دست آمده باشد با آهن ، ترکیبات آلمینیوم و رس موجود در خاک واکنش می دهد. بنابراین در فرایند تثبیت فسفر ، میزان فسفر قابل دسترسی کاهش می یابد.

همچنین گیاهان تنها قادرند که پس از کوددهی فسفر، در اولین فصل زراعی، تنها ۲۰٪ از کود فسفر را جذب نمایند. با آب شویی میزان مورد توجهی از فسفر هدر می رود. البته مقدار ثابتی از فسفر در اطراف منطقه ریشه باقی مانده و به مرور در دسترس محصولات قرار می گیرد. دلایل اصلی از بین رفتن فسفر در خاک حذف محصولات کشاورزی و فرسایش خاک می باشد.

زمان استفاده از کود فسفر:

-میزان تثبیت فسفر با افزایش زمان تماس فسفر محصول و ذرات خاک است. بنابراین قبل از کاشت این کود را در فاصله زمانی کوتاه وارد محصول می کنند تا تاثیر کود فسفر افزایش یابد. در خاک هایی که ظرفیت تثبیت فسفر بالایی دارند بسیار کارآمد است. برای اینکه دسترسی محصول به کود فسفر کاهش نیابد از چند ماه قبل از کاشت در دشت های ساحلی از آن استفاده می کنند.

در خاک‌هایی که ظرفیت تثبیت بالایی برای فسفر دارند، نسبت به خاک‌های کم ظرفیت، استفاده از کود فسفر در کشت‌های ردیفی موجب افزایش راندمان استفاده از کودهای فسفری می‌شود.

آزمون سطح فسفر خاک:

-در خاک هایی که فسفر آزمایشی اندکی دارند نسبت به مقدار زیاد آن قوی تر و با تعداد دفعات بیشتری واکنش می دهد. با این حال، برداشت محصول با سطوح آزمایشی بالایی از فسفر معمولاً بیشتر است. خاک‌هایی که مقدار زیادی کود فسفر دارند مقدار واکنششان رو به افزایش است.سطح فسفر موجود در خاک را برای تولید محصول بهینه بالا نگه دارید.

pH خاک:

-فسفر در خاک های آهکی با pH حدود ۸ به فسفات کلسیم محلول تبدیل می شود. در شرایط اسیدی فسفر به شکل فسفات‌های آهن و آلومینیوم رسوب می‌کند که حلالیت کمی دارند. محدوده pH بین ۶ تا ۷ بیشترین قابلیت دسترسی به فسفر را می دهد. به همین علت خاک های اسیدی را آهکی می کنند.

دما، تهویه، رطوبت و تحکیم خاک:

-جذب فسفر هنگامی توسط گیاه کاهش می یابد که میزان تهویه و دمای خاک کاهش یابد. تحکیم بیش از حد خاک و رطوبت سبب کاهش اکسیژن خاک شده و در نتیجه توانایی جذب فسفر توسط ریشه های گیاه را کاهش می دهد. خاک هایی که تحکیم شده اند، میزان حجمی از خاک را که ریشه توانایی نفوذ در آن را دارد کاهش داده و موجب کاهش دسترسی به فسفر خاک می شود.

انواع رس:

-ذرات رس به تثبیت یا نگهداری فسفر در خاک تمایل دارند. به همین علت خاک هایی که بافت نرم دارند مانند خاک های لوم رسی نسبت به خاک های بافت درشت مانند خاک شنی فسفر بیشتری را در خاک تثبیت می کنند. رس‌های نوع ۱:۱(کائولینیت) دارای ظرفیت تثبیت بیشتری نسبت به رس‌های نوع ۲:۱ (ورمی‌کولیت،مونت‌موری‌لونیت، ایلیت) هستند. بارندگی زیاد و دمای بالا سبب افزایش مقدار اکسید آلومینیوم و آهن در خاک می شود که در تثبیت فسفر موجود در این خاک‌ها شرکت می‌کنند.

تغذیه متعادل محصول:

-عامل افزایش جذب فسفر از خاک وجود منابع کافی از سایر مواد مغذی می باشد. برای افزایش جذب فسفر از ترکیب فسفر + آمونیوم استفاده می کنند. استفاده از گوگرد اغلب میزان دسترسی به فسفر در خاک طبیعی را افزایش می‌دهد،‌ این در شرایطی است که فسفر به شکل فسفات کلسیم موجود باشد.

ماده ارگانیک:

-خاک های غنی از مواد ارگانیک دارای میزان قابل توجهی از فسفر ارگانیک می باشند که برای رشد گیاه به آسانی در دسترس می باشند. ترکیب آهن با ماده ارگانیک به عنوان تعدیل کننده از تشکیل فسفات آهن غیر محلول جلوگیری می کند.

استفاده زیاد از مواد ارگانیک مانند بقایای گیاهی ، کود یا محصولاتی که کود سبز به‌شمار می‌روند برای خاک‌هایی که مقدار pH بالایی دارند، نه‌تنها باعث افزایش مقدار فسفر خاک شده بلکه به‌خاطر عملیات تجزیه، ترکیبات اسیدی را فراهم می‌آورد، در نتیجه دسترسی به شکل‌های معدنی فسفر در خاک افزایش می‌یابد.

نهالستان بهمن آبادی هر روزه آماده‌ی مشاوره و پاسخ به خریدارن حضوری و غیرحضوری ( تلفنی) است.

آدرس : کرج ، مشکین دشت ، جاده‌ی خوشنام ، 100 متر بعد از آهن فروشی بیاتلو ، نهالستان علیرضا بهمن آبادی.

لینک گوگل مپ :  https://goo.gl/maps/QXg1yzMpA389mBXb7

اگر از مترو استفاده ‌می‌کنید، به ایستگاه مترو کرج آمده سپس با تاکسی‌های خطی به مشکین دشت بیاید.

تلفن‌های تماس : 

38 46 666 0912

31 11 282 0938

03 14 164 0912 

99 86 276 0930