این نوشته از سری آموزش‌های نهالستان بهمن آبادی در بخش نهال است . در این مقاله با کاج سیاه اشنا
می‌شوید.
کاج سیاه
نام علمی:Pinus nigra Arnoldنام انگلیسی:black pine Austrian، black pine
نام یک گونه از سرده کاج است که معمولاً کاج اتریشی یا کاج سیاه اروپایی نامیده میشود.
درختی از تیره pinaceae است که ارتفاع آن 20 تا 30 متر و به ندرت تا 50 مترهم می رسد.(در شرایط خاک نامطلوب یا سراشیبی های صخره ای حدود 10متررشد می کند.)
کاج سیاه درختی هرمی گسترده و متراکم است که در سواحل ،کویرهای مرتفع و نواحی کوهستانی به طور یکسان رشد می کند و به شرایط نامساعد مقاومت دارد.
معروف ترین زیر گونه کاج سیاه
معروف ترین زیرگونه کاج سیاه (Austrian pine) می باشد که معمولاً به صورت خودرو روی خاک های آهکی در نواحی کوهستانی استرالیا و کروتیا در ارتفاع ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ متر دیده می شود.
این کاج کاربرد گسترده ای در جنگل کاری حتی در خاک های غیر حاصلخیز، بعد از عمل بهره برداری برای حفظ چشم اندازها دارد.
گونه کاج سیاه تعداد زیادی کاج های مناطق مدیترانه ای را شامل می شود که در میان کوه های جنوب اروپا از اسپانیا تا قفقاز جامعه نسبتاً خاصی را تشکیل داده اند.
بومی اروپای مرکزی و جنوب شرقی تا غرب آسیا است که در ایران در مناطق معتدله و نیمه معتدله سردسیر به صورت کاشته شده دیده می شود.
کاج سیاه در سال ۱۳۳۴ به ایران وارد شده و امروزه واریته های مختلفی از آن در جنگل کاری ها و ایجاد فضای سبز مورد استفاده قرار می گیرد.
دو واریته از این گونه به نام‌های کاج سیاه اتریش (var.austriaca) و کاج سیاه سنگلاخ (var.calabrica)می باشد.
گیاه شناسی
این درخت در جوانی مطبق و فاصله میان گره های ساقه آن مشخص است. از آنجاییکه هر سال یک گره به آن اضافه می شود با شمارش آنها سن درخت مشخص می شود.
تاج آن در ابتدا مخروطی و بعد نامنظم و گسترده با راسی چتری شکل یا کروی است.
پوست آن خاکستری تا خاکستری مایل به سیاه است که به همین دلیل آن را کاج سیاه می نامند وشکاف های عمیق روی پوست آن در بخش های بالاتنه دیده می شود.
شاخه های یکساله آن به رنگ زرد مایل به سبز، قهوه‌ای مایل به زرد یا سیاه مایل به خاکستری ،صاف و براق هستند.
جوانه ها استوانه ای و رزین دار می باشند.
برگ:
برگ ها روی شاخه های ریز و به صورت جفت هستند و حدود ۵ تا ۱۹ سانتی متر طول دارند. آن ها معمولا به رنگ سبز تیره هستند که در راستای محور طولی پیچ خورده و نوک تیز می باشند.
برگ ها دوتایی و به ندرت سه تایی از یک غلاف بیرون می‌آیند.
گل:
گل ها خوشه ای، مسطح و سفید رنگ هستند که در اواسط بهار می شکفند. گلهای نر و ماده هردو در شاتون ها قرار دارند.
گل های آن خاصیت دارویی دارند و به عنوان ملین و مسکن استفاده می شود.
میوه:
مخروط های رسیده و بالغ ،تخم مرغی شکل با 3 تا 8 سانتیمتر طول، به رنگ قهوه‌ای روشن و براق هستند که بعد از مدتی خاکستری مایل به قهوه ای کدر می‌شوند.
نیازها و مراقبت های کاج سیاه
کاج سیاه درختی کم نیاز است که به گرما، سرما ،خشکی ،شدت باد و آهکی و شور بودن و آلودگی هوا مقاوم است.
به علت برخورداری از سیستم ریشه ای به ویژه سیستم شاخه ای قوی ، درمقابل برف‌های سنگین مقاومت بالایی دارد.
تکثیر: به راحتی از طریق کاشت بذر انجام می شود.
خاک:حتی در زمین هایی با خاک های سنگ دار و سنگلاخی بسیار خشک هم رشد می کند.
آبیاری: در حد متوسط انجام شود.
آفات و بیماری ها :این گیاه مورد حمله قارچی قرار می گیرد که موجب خورده شدن و مرگ نوک شاخه ها می شود. در این صورت باید شاخه ها را در فصل خشک تا سرحد بخش‌های سالم کوتاه کرد و درخت را با بوردو سمپاشی کرد. فقط باید فوراً بخش های بریده شده را بسوزانید که بیماری انتشار پیدا نکند.
کاربرد:
تک درخت ،چوب ، زراعت
-برای جنگل کاری و ایجاد فضای سبز مناسب است.
-کنترل فرسایش و آمایش خاک و به عنوان بادشکن کاربرد دارد.
کاج سیاه ژاپنی
نام علمی:Pinus thunbergii
تیره گیاهی:Pinaceae
درخت کاج سیاه ، بومی ژاپن و از نوع بونسای است.
کاج سیاه یک درخت کوچک و قوی بسیار زیبا به رنگ خاکستری – سبزتیره است که در پارک ها و باغ های زینتی ژاپن رشد می کند وارتفاع آن به 2 تا ۵ متر می رسد.
کاج سفید معمولاً به کاج های سیاه پیوند زده می‌شوند تا توانایی و سرعتشان افزایش پیدا کند.
شاخه ها به صورت افقی بوده و چشم انداز فوق العاده ای را ایجاد می کند و پوست خاکستری رنگ زیبایی دارد که با افزایش سن تیره می شود.
شاخه ها با برگهای سفت ، براق ، سوزنی شکل و به رنگ سبز تیره پوشیده شده که به صورت جفتی نزدیک شاخه های کوچک در می آیند و در اوایل بهار شکوفه های تک جنسی تولید می کند. گلهای ماده به رنگ قرمز و به شکل تخم مرغ هستند و گل های نر به رنگ زرد مایل به قرمز ، در خوشه های نزدیک به نوک شاخه هستند.
نیازها و مراقبت های بونسای کاج سیاه ژاپنی:
دما: گرمای شدید به خصوص در اطراف ریشه را دوست ندارد و زندگی در هوای سرد تر را ترجیح می دهد. اگر در مناطق گرم کشت می شود باید از آن مراقبت ویژه شود.
نور: در آفتاب کامل رشد می کند. وقتی نور به تمام قسمت های شاخ و برگ این درخت می رسد بهترین رشد را دارد.
خاک : از خاک با زهکشی سریع استفاده کنید.
کود: هر چهار هفته یک بار با کود بر پایه اسید کود دهی کنید.
هرس: وقتی که جوانه ها به بلوغ می رسند ، در اوایل بهار و اواخر پاییز انجام میشود. ابتدا جوانه های ضعیف حذف می شوند و یک هفته بعد جوانه هایی که قوی هستند برداشته می‌شوند.در اولین هرس جوانه های مناطق ضعیف حذف می شوند و فقط جوانه های قوی نگهداری میشود.
تکثیر: بذرهای کاج سیاه را به راحتی دراوایل بهار در ماسه میتوان کاشت. ابتدا بذر باید به مدت دو روز در آب خیس شوند.تمام بذرهای شناور در آب باید حذف شوند. چون این بذرها جوانه نمی زنند. کاج های سیاه را می توان به وسیله پیوند و قلمه تکثیر کرد.
تعویض گلدان بونسای کاج سیاه ژاپنی:
گلدان بونسای کاج سیاه را دربهار،قبل از اینکه جوانه ها متورم شوند تعویض می‌کنند. خاک مخلوط ، شن و ماسه درشت و ماسه و پیت بهتر است .ظرف جدید باید از گلدان های قدیمی بونسای بزرگتر باشد تا ریشه های تغذیه کننده در پایان روز تابستان گرم از بین نروند.
مطمئن شوید که کاج سیاه ریشه کافی برای جذب رطوبت و تغذیه را داشته باشد. برای جذب مواد غذایی کاج به نوع خاصی از قارچ در اطراف ریشه نیاز دارد. این قارچ ها را به عنوان مواد سفید و رشته‌ای بوده و تحت عنوان میکوریزا شناخته می شود.
میکوریزا علاوه بر اینکه ویتامین ها و کربوهیدرات های مورد نیاز درخت را تامین می کند.یونهایی را تولید می‌کند که به طور مستقیم به درخت منتقل میشود و باعث افزایش کارایی جذب مواد مغذی از خاک میشود. همچنین میکوریزا نیتروژن و هورمون های رشد طبیعی را تولید می‌کند واز سیستم ریشه در برابر پاتوژن ها محافظت می کند.
نهالستان بهمن آبادی هر روزه آماده‌ی مشاوره و پاسخ به خریدارن حضوری و غیرحضوری ( تلفنی) است.
آدرس : کرج ، مشکین دشت ، جاده‌ی خوشنام ، 100 متر بعد از آهن فروشی بیاتلو ، نهالستان علیرضا بهمن آبادی.
لینک گوگل مپ : https://goo.gl/maps/QXg1yzMpA389mBXb7
اگر از مترو استفاده می‌کنید، به ایستگاه مترو کرج آمده سپس با تاکسی‌های خطی به مشکین دشت بیاید.
تلفن‌های تماس :
38 46 666 0912
31 11 282 0938
03 14 164 0912
99 86 276 0930
