نسترن قشقایی (رز رونده)

Rose canina:نام علمی

Rose:نام انگلیسی

Rosaceae:خانواده

-رز رونده(وحشی) بومی کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا و نروژ و همچنین شمال غرب افریقا و غرب اسیا است.

-این درختچه خزان شونده به طور معمول به ارتفاع 1تا5 متر می رسند هرچند گاهی اوقات می تواند بالاتر هم بروند. ساقه ان باریک و تیز است و به بالا رفتن ان کمک می کند.

-در واقع گل سرخ های امروزی نسل هایی از نسترن وحشی هستند که اصلاح شده و به صورت پرورشی درامده اند. ضمنا پایه بسیار مقاومی برای پیوند انواع رزهای رنگ فصل بهار است.

-این گل انواع و واریته های گوناگونی دارد که وجه تمایزشان در رنگ عطر اندازه گل تعداد گلبرگ و… می باشد.

-گل نسترن گیاه حساسی نیست و در صورت وجود نور کافی در منزل به راحتی می توان ان را در محیط اپارتمان و در گلدان یا باغچه بالکن پرورش داد

 

برگ: 

-برگ ها به شکل پر با 5تا7 برگچه و گل ها معمولا به رنگ صورتی کمرنگ با 4تا6 سانتی متر قطربا 5 گلبرگ و میوه های ان به طول 1.5 تا 2 سانتی متر بیضی شکل و به رنگ نارنجی و قرمز می باشد.

 

گل:

-گل نرگس در خاک سبک (شنی)ومتوسط(لومی) و سنگین(رس) رشد می کند هرچند خاک رس سنگین خوب زهکشی شده را ترجیح می دهد.رشد مطلوب این گیاه در مناطق نیمه سایه جنگلی است و نیاز به محیط مرطوب دارد.گل نسترن قادر به تحمل اب و هوای سرد با درجه حرارت تا 10-درجه سانتی گراد است و همچنین می تواند بادهای قوی را تحمل کند.

-از گل نسترن غالبا به عنوان گیاه پایه برای پیوند با گونه های دیگر استفاده می شود.

-گل نسترن در طب سنتی ایران به کار می رود.از مهم ترین خواص دارویی ان می توان ارامش بخشی و التیام بیماری های قلبی را نام برد. مقوی معده و پایین اورنده فشار خون و کم کننده قندخون است و درد و ورم کلیه و اسهال را درمان می کند. معمولا ان را به صورت دم کرده(چای میوه نسترن) مصرف می کنند.

 

میوه:

-میوه گل نرگس به نام سای نوردون خوانده می شود. جدار داخلی میوه دارای الیاف باریک و پشمی است که در ان فندقه های سختی جا دارد. پس از خشک شدن دارای طعمی قابض و کمی شیرین بابوئی ضعیف می باشد. قسمت های گووشتدار سای نورون دارای مقدار زیادی ویتامین سی و اسید سیتریک و اسید مالیک و قندوتانن است. دانه های ان دارای حدود 10% روغن بوده که به رنگ زرد کمرنگ متمایل به قرمز و دارای بویی مطبوع می باشد. البته دانه ان سمی است.

-این گیاه دارای برخی انتی اکسیدان ها می باشد. میوه ان دارای ویتامین سی است و ازان شربت و چای و مربا تهیه می شود. این گل به علت داشتن خواص و ویتامین در طول جنگ جهانی دوم در ایالات متحده در باغ پیروزی کاشته شد و هنوز هم در سراسر ایالات متحده از جمله کنار جاده ها و در مناطق شنی و مرطوب بالا و پایین خطوط ساحلی یافت می شود.

خاک:

-نسترن ها به نوع خاک چندان حساس نیستند و در بیشتر انواع خاک رشد می کنند. با این وجود بهترین خاک برای کاشت و پرورش گل نسترن در گلدان خاک رسی سیلتی با زهکش مناسب و مواد غذایی کافی است. خاک اهکی و خاک شنی تنها انواعی از خاک هستند که نسترن به هیچ عنوان در ان ها قادر به رشد نیستند.

 

نور:

-نسترن قشقایی به شدت نور پسند است و بهترین رشد را در محیط های افتابگیر و مناطق نیمه سایه جنگلی دارد. در محیط منزل بهترین مکان را برای قرار دادن گلدان نسترن در برابر پنجره های افتابگیر و جنوبی اپارتمان است. توجه داشته باشید گل نسترن در محیط سایه به خوبی رشد نمی کند بنابراین از پرورش گل نسترن قشقایی در محیط با نور کم خودداری کنید.

 

ابیاری:

-گل نسترن به ابیاری متوسط نیاز دارد و بهترین زمان برای ابیاری این گیاه زمانی است که خاک سطحی خشک شده باشد( لازم است در فاصله بین دو ابیاری خاک خشک شود) توصیه می شود ابیاری را صبح زود و به صورت عمیق برای گیاه انجام دهید و دقت کنید که خاک گلدان به خوبی زهکش شده باشد.

 

دما:

نسترن ها که در حقیقت همان رزهای وحشی هستند شرایط سخت و نامساعد محیط را به خوبی تحمل می کنند. گل نسترن قادر به تحمل اب و هوای سرد با درجه حرارت تا 10- درجه سانتی گراد است و همچنین می تواند بادهای قوی را تحمل کند. با این وجود مناسب ترین دما برای پرورش گل نسترن قشقایی در منزل دمای بین 20 تا 24 درجه سانتی گراد است.

 

کوددهی:

-اضافه کردن کود حیوانی پوسیده دوبار در سال (اوایل بهار و اوایل پاییز) به رشد بهتر گیاه کمک می کند. همچنین اضافه کردن انواع کود ازته و فسفاته موجود در بازار و کودهای دارای اهن نیز به پرورش گل نسترن قشقایی و رشد و گلدهی بیشتر ان کمک می کند.

 

هرس:

-گل نسترن برخلاف رز به هرس چندانی احتیاج ندارد.با این حال برای رشد بهتر گیاه توصیه می کنیم در فصول گرم پاجوش ها را حذف کنید و اگر شاخ و برگ های اضافی گیاه زیاد است در اواخر زمستان قبل از بیدار شدن گیاه از خواب زمستانه هرس را انجام دهید.بهترین زمان هرس گل نسترن و در اواخر زمستان و پس از ریزش برگ هاست و لازم است شاخه های ضعیف درهم رفته و مزاحم و نیز بیمار و شکسته شده هرس شوند.

بیماری و افات:

-گیاهان همواره مورد هجوم افات و بیماری ها بوده اند. که بیشتر افات در فصل بهار و بیماری ها در تابستان شیوع پیدا می کنند. یکی از بیماری های گل نسترن قشقایی سفیدک است که باعث خشک شدن برگ های گیاه شده و از رشد جوانه ها جلوگیری می کند. از افت های گل نسترن می توان به شته و کنه تار عنکبوتی اشاره کرد که با بکارگیری حشره کش ها و جمع اوری برگ ها شاخه های خشک شده می توان ان را کنترل کرد.

تکثیر:

کاشت بذر:

– گل های نسترن دارای یک بوته ساده و مقاوم هستند که اغلب در تمام خاک ها به خوبی رشد می کنند.  بهترین فصل برای کاشت نسترن قشقایی پاییز و بهار است . اندازه کوچک بوته های گل نسترن باعث می شود که بوته ایده ال برای استفاده در پرچین دیوار باشد.

-شما می توانید درخت نسترن خود را در افتاب یا در بخش های سایه در طول داغ ترین ساعات روز کشت کنید.می توانید گل نسترن را در خاک باغ یا ترکیب خاک با کود کشت کنید. استفاده از مالچ به حفظ اب و از بین رفتن رشد علف های هرز کمک می کند.

قلمه: 

برای تکثیر گل نسترن قشقایی قلمه های 20 سانتی متری از انتهای شاخه هایی که جدید رشد کرده اند تهیه می شود. بخش پایینی خاک گل نسترن را از 2.3 خاک باغ سبک و 1.3 ماسه قرار داده و ان را در کنار خانه قرار دهید. رطوبت خاک را در طول زمستان حفظ کنید. در بهار قلمه های ریشه دار را در خاک سالم با زهکشی خوب و در معرض افتاب قرار دهیدو مالچ نیز باعث سهولت رشد می شود.

خوبانیدن:

-زمانی که فصل قلمه زدن نسترن نباشد باغبان ها برای تکثیر از روش خواباندن شاخه استفادهمی کنند چون شاخه های نسترن قشقایی خیلی بلند و قوی است برای این کار به خوبی می توان از ان استفاده کرد.

-بهترین زمان برای تکثیر به این روش اواخر زمستان و اوایل فصل بهار است برای شروع شاخه سالم و ابداری را از گل نسترنی که گلدهی خوبی انجام داده انتخاب کنید و ان را درون گلدان کوچک بخوابانید. در این روش نوک شاخه بیرون از خاک قرار می گیرد. اگر قسمتی از شاخه که در زیر زمین قرار دارد زخمی شود ریشه دهی اسان تر خواهد بود. قسمتی از شاخه که بیرون از خاک است تولید شاخه و قسمتی  از شاخه که در زیر زمین است تولید ریشه خواهد کرد. اجازه دهید تا ریشه دار شود و بتواند به عنوان گیاه مستقل به زندگی ادامه دهد سپس رابطه ان را با گیاه مادر قطع کنید.

 

موارد استفاده گل رز رونده:

-دارو جهت رفع التهاب حاد و مزمن کلیه و مثانه

-داروی معالج عصبی

-داروی معالج سردردهای عصبی

 

کاربرد:

– این گیاه به عنوان گیاه اویز یا برای پوشش دیواره ها کاربرد دارد.کاربرد رز رونده بعنوان پرچین دیوارپوش روی الاچیق و داربست که درفضاهای سبز پارک ها بلوارها باغات و بخصوص زیباسازی ویلاها می باشد.