گل امین الدوله

 

نام علمی : Lonicera caprifolium

نام انگلیسی : Honeysuckle

خانواده : Caprifoliaceae

-پیچ امین الدوله گیاهی زینتی و بومی نیمکره شمالی است. حدود 180 گونه از این گیاه وجود دارد که برخی از ان ها به دلیل داشتن شکل ظاهری زیبا و قدرت گلدهی به عنوان گیاهان زینتی پرورش داده می شوند.

-پیچ امین الدوله بوته ای بوده و گل هایی معطر دارد.در صورتیکه به طور مرتب هرس شود عمری طولانی خواهد داشت که در 3 یا 5 سالگی به بلوغ می رسند و در اولین سال عمر خود شروع به گلدهی می کنند. پیچ امین الدوله گیاهی نیمه خزان کننده و پر ساقه است که تا ارتفاع 10متری می تواند رشد کرده و بالا برود.

-گل های معطر کرم رنگ امیخته به صورتی این گیاه اواسط بهار و تابستان ظاهر می شوند. گیاه امین الدوله برگ هایی بیضی شکل دارد و از میوه ای به رنگ روشن و گاها ابی رنگ برخوردار است. گرده افشانی این گیاه توسط حشرات انجام می شود جاذب حشراتی همچون زنبور عسل و پروانه است.

-این گیاه بخاطر رشد سریعی که دارد تقریبا فناناپذیر است و این خصلت برای باغداران بسیار مورد توجه است پیچ امین الدوله نوع ژاپنی بسیار پر رشد و بالارونده بوده و نابودی ان تقریبا غیرممکن است.برای بکارگیری این گونه باید داشتن فضلی کافی برای رشد ان را در نظر داشت و یا یکی از دو نوع بومی و یا غیر پیشرونده این گیاه را مورد استفاده قرار داد.

-پیچ امین الدوله به وفور در ارژانتین استرالیا برزیل مکزیک نیوزیلند و ایالات متحده از جمله هاوایی و همچنین سواحل اقیانوس ارام و جزایر کارائیب یافت می شود.

-پیچ امین الدوله از گیاهان متداول و قدیمی در ایران بوده و در بیشتر منازل قدیمی برای پوشش الاچیق چپر داربست های چوبی از ان استفاده می کردند. در باغ ها برای معطر کردن فضا و به عنوان پیچک های زینتی استفاده می شود.همچنین دارای خواص درمانی نیز هستند.

 

ادامه دارد…

 

 

1)پیچ امین الدوله پریکلی منیوم:

-عطری بسیار دلپذیر دارد. گلهای لوله ای شکل گلدسته ای به رنگ های سفید کرم و ارغوانی ملایم تمام گیاه را می پوشاند. شکفتگی گل هایش از اواسط خرداد تا شهریورماه است.

(در ایران فقط یک نوع جهت پرورش موجود است و همین نوع است )

2)پیچ امین الدوله بلژیکا:

-شکفتگی گل هایش زودرس میباشد. گلبرگ ها به رنگ های گوناگون مشاهده می شوند و بخصوص قسمت خارجی گلبرگ ها تیره تر است.

3)پیچ امین الدوله سرو تینا:

-گل هایش به کندی و ارام صورت می گیرد . از ارقام دیگر این گیاه نوعی دورگه وجود دارد که گلهای زرد پرتقالی و برگ های دائمی دارد.گل های این گونه بخصوص بدون عطر و دارای دوام طولانی است و از تیرماه تا اذرماه ادامه دارد . دو رگه دیگری از این درختچه وجود دارد که دارای گل های زرد ارغوانی بوده و فقط در تابستان گل می دهد.

4)پیچ امین الدوله چینی:

-دارای گل های صورتی و برگ های ارغوانی است و تضاد بین این دو رنگ حالت عجیبی به وجود می اورند.

5)پیچ امین الدوله ژاپنی:

-این گونه از انواع مقاوم و نیرومند است. از اردیبهشت ماه تا هنگام یخبندان غرق در گل های سفید می باشد. در اواخر دوران گلدهی گلبرگ هایش به رنگ زرد و یا کرم درمی ایند و تا کنون دو رقم ژاپنی ان مشاهده شده است.

6)پیچ امین الدوله رتیکولاتا:

-از انواع پاکوتاه بوده و سینه مال و خاک های شیب دار برای جلوگیری از ریزش خاک و سبزکردن خاک مورد استفاده قرار می گیرد. تمام انواع این درختچه پیچنده هستند و شاخه ها بدور پایه انتخاب شده می پیچند. پایه ها اگر به شکل طاق کوچک یا داربست های چوبی کوتاه و بلند انتخاب شوند به تزئین باغچه کمک می کنند.

 

 

ابیاری:

-گرچه این گیاه بخصوص نمونه هایی که به بلوغ و گلدهی رسیده اند تا حدودی به خشکی خاک مقاوم هستند.

-اما این برای گلدهی و بهترین رشد به ابیاری منظم نیاز دارد. صبرکنید تا سطح خاک رطوبت خود را از دست بدهد و سپس گیاه را اب دهید.

-این عمل مانع از خیس و غرقابی شدن خاک و در نتیجه خفگی و از بین رفتن ریشه ها می شود.

-همچنین ابیاری بیش از اندازه از جمله دلایل زرد شدن برگ ها و ریزش گل ها است. از طرفی مراقب باشید که گیاه خشکی نبیند.

-خشکی کشیدن گیاه یکی از علائم عدم گلدهی ان و یا گلهای اندک و بدون عطر ان است.

-با فرا رسیدن فصل زمستان حتما از ابیاری کم کنید و باز هم با توجه به میزان رطوبت موجود بر روی سطح خاک گیاه را اب دهید.

 

نور:

-به نور کامل نیاز دارد یعنی روزی 8-6 ساعت نور مستقیم افتاب.

-در مکان های سایه نیز می تواند رشد کند اما از گلدهی ان کاسته می شود و زمان شکل گیری گل ها نیز به تاخیر می افتد.

-نور مستقیم افتاب زمانی می تواند به گیاه اسیب برساند که هوا نیز بسیار گرم باشد.

-در چنین شرایطی نیز گلدهی بسیار کم و یا متوقف می شود واحتمال سوختگی نوک و حاشیه برگ ها نیز وجود دارد.

-در مورد گیاهانی که در گلدان نگه می دارید.

-توجه داشته باشید که تابش افتاب بر روی گلدان می تواند به داغ شدن بدنه گلدان و در نتیجه سوختگی ریشه ها شود.

-بنابراین در مکانی گلدان را قرار دهید که بدنه گلدان در سایه باشد اما شاخسار به خوبی از افتاب برخوردار باشند.

 

دما:

-این گیاه در طی زمستان دما را تا 15- درجه سانتی گراد به خوبی تحمل اما اگر دما سردتر از این باشد نیز می توان با استفاده از پوشش به ضخامت حدود 10 سانتی متر ریشه ها و قسمت پایین ساقه را به خوبی محافظت کرد.

-بنابراین در مکان های سردتر با وجود از بین رفتن قسمت هوایی امکان نجات دادن و زنده ماندن قسمت های پایین تر وجود دارد و با گرم شدن هوا نیز جستهایی جدید و جوان از قسمت هایی پایین ساقه مجددا رشد می کند.

-در فصول رشد نیز این گیاه می تواند به خوبی دما را تا حتی تا 40 درجه نیز تحمل کند به شرط اینکه ابیاری به شکل مناسب و کافی انجام گیرد و قسمت پایین ساقه و خاک موجود بر روی ریشه ها نیز از تابش شدید افتاب مصون باشند.

-البته در چنین گرمایی این گیاه گل نخواهد داد و احتمال سوختگی نوک و حاشیه برگ ها وجود دارد.

-اگر در منطقه ای گرم زندگی می کنید که در تابستان با چنین گرمایی مواجه هستید سعی کنید گیاه خود را در مکانی بکارید که در اواسط ظهر از سایه برخوردار باشد.

-نور مستقیم افتاب که برای رشد و گلدهی نیز ضروری است در صبح هنگام و یا عصر هنگام بر روی گیاه بتابد.

-این گیاه بهترین میزان گلدهی را در دماهای پایین تر و حدود 20-15 درجه دارد.

 

خاک:

-در مورد خاک اگرچه سختگیر نیست اما استفاده از خاکی با زهکشی خوب و غنی از ماد غذایی به رشد و گلدهی بهتر این گیاه قطعا کمک می کند. بنابراین استفاده از کود پوسیده دامی و یا خاک برگ در زمان تهیه مخلوط خاکی توصیه شده است.

-سنگین بودن خاک و عدم عبور اب های اضافی بخصوص در مورد گیاهانی که در گلدان نگهداری می شوند از جمله دلایل زردی برگ های گیاه و ریزش انان در نهایت مرگ گیاه است.

-اگر این گیاه را به شکل گلدانی نگه می دارید زمانی اقدام به تعویض گلدان کنید که ریشه ها از منافذ زیر گلدان بیرون امده باشند. این مسئله نشان می دهد که ریشه ها فضای کافی برای رشد در داخل گلدان ندارند و به دنبال فضای بیشتری هستند. بنابریان می بایست نسبت به تعویض گلدان و بزرگتر کردن ان اقدام کرد.

-توجه داشته باشید که قطر گلدان باید به اندازه نیمی از ارتفاع ان باشد تا برای ریشه ها فضای خوبی وجود داشته باشد به عنوان مثال اگر گلدانی با قطر 20 سانتی متر استفاده کرده اید باید ارتفاع گلدان دوبرابر ان یعنی در حدود 40 سانتی متر باشد.

-اگر خاک به خوبی تهیه شده باشد و حاوی کود پوسیده حیوانی و یا خاک برگ باشد می توان در طی فصل رشد و به منظور کوددهی این گیاه از کودهایی با فرمول ملایم 10-10-10 استفاده کرد. این فرمول را می توان برای گیاهان کاشته شده در فضای باز و یا در گلدان استفاده کرد.

-البته در مورد گیاهان گلدانی بهتر است که کود را با فواصل بیشتری استفاده کرد تا منجر به رشد رویشی فراوان گیاه نشویم.

-به گفته برخی از پرورش دهندگان استفاده از این نوع کود یک بار در اوایل فصل رشد یعنی در بهار و مرتبه دوم در اواس فصل رشد یعنی در تابستان کافی است.

تغذیه:

-برای بهبود رشد و گلدهی به این گیاه از اواسط بهار تا اواخر تابستان هرماه کودهای چندمنظوره بدهید.

هرس:

-هرس پیچ امین الدوله بیشتر به منظور فرم دهی انجام می شود شاخه های مزاحم را حذف کنید و شاخه های خوش فرم را به قیم ببندید. معمولا بعضی از شاخه های پیر و گاهی خشک می شوند. ان ها را جدا کنید تا گیاه شکل مناسب خود را پیدا کند.

 

1)قلمه پیچ امین الدوله:

-بیشتر انواع این گیاه را از راه قلمه تکثیر می کنند.

-این قلمه ها بهتر است در تیرماه که گیاه در پرگل ترین وضعیت خود قرار دارد تهیه شوند.

-از حرارت ملایم برای تحریک ریشه های قلمه استفاده کنید گیاه جوان تررا به محض اینکه ریشه دادند به محیط خنک منتقل کنید.

-پیچ امین الدوله خود را به شیوه خاصی تکثیر می کند به این صورت که شاخه های خود را روی سطح زمین گسترده می کند و این شاخه به مرور زمان ریشه می دهند.

2)خوابانیدن گیاه پیچ امین الدوله:

-در روش خوابانیدن گیاه نیازی به جدا کردن شاخه نیست. یکی از شاخه های بلند گیاه را انتخاب کنید و قسمتی از ان را در عمق 3سانتی متری قرار دهید و به گونه ای روی ان خاک بریزید که سرشاخه بیرون بماند. بعد از چندروز گیاه شروع به ریشه زایی می کند. بعد ان را جدا کنید.

3)کاشت بذر پیچ امین الدوله:

-پوسته و گوشته وصل شده به بذرپیچ امین الدوله را کاملا جدا کنید و ان ها را در یک دستمال کاغذی بپیچید و اجازه دهید به طور کامل به مدت بیست و چهار ساعت خشک شوند بذر تمیز و خشک شده پیچ امین الدوله را در یک دستمال نم دار یا مرطوب بگذارید سپس ان را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و درب پلاستیک را محکم ببندید این کیسه را به مدت زمان دو یا سه ماه با حفظ رطوبت در یخچال نگهداری کنید.بعد از این مرحله که مرحله سردسازی معروف می باشد بستری را که می خواهید بذر را در ان بکارید را با خاک سترون و یا ترکیبی از کود گیاهی و شن باغبانی به نسبت پنجاه پنجاه بپوشانید و مرطوب کنید هر بذر از این گیاه را به اهستگی در گلدانی جداگانه بکارید و با مخلوط خاک های استریل شده بپوشانید این گلدانها را در یک محیط گرم بگذارید و به ان ها به مدت زمانی به اندازه دو تا شش هفته برای جوانه زدن بدهید. بستر بذر را مرطوب نگه دارید.

افت:

-هجوم افت هایی مانند شته حشره پولک دار حشره زره پوش و لاروهای گیاهان مانع رشد گیاه شده و ان را ضعیف می کنند. با بازرسی مرتب گیاه مطمئن شوید حشرات مضر به جان ان نیفتاده باشند. افت هایی مانند جونده ها که ریشه های گیاهان را می خورند نیز ممکن است به گیاه صدمه برسانند و طول عمر ان را کوتاه کنند.

بیماری های گیاه و مشکلات خاک:

-انواع بیماری ها ممکن است پیچ امین الدوله را درگیر نماید. در موارد شدید ممکن است بیماری منجر به مرگ زودرس گیاه شود.بهترین راه جلوگیری از این اتفاق این است که انواع مقاوم به بیماری را انتخاب کنید و بکارید. اختلالاتی که ممکن است به پیچ امین الدوله صدمه برسانند عبارتند از کمبود مواد معدنی و ویتامینها و همچنین مسمومیت. کمبود یا زیادی مواد معدنی و مواد مغذی می تواند به تغییر رنگ برگ های گیاه منجر شده و در برخی مواد به مرگ گیاه منتهی شود.اگرچه وقوع بیماری ها و اختلالات همیشه به مرگ زودهنگام یاس نیست اما رشد ان را محدود می کند و از جذابیت و زیبایی ان می کاهد.

خواص گیاه پیچ امین الدوله:

-از جوشانده این گیاه برای پاکسازی بدن استفاده می شود.

-پزشکان طب سنتی در درمان یبوست از این گیاه استفاده می کنند.

-ضدتشنج بوده و ادراراور است.

-خاصیت ضدعفونی کنندگی و در بهبود و درمان تب موثر است.

-استفاده از دمنوش این گیاه برای زخم و ورم چشم گوش حلق و بینی موثر است.

-برای بهبود و از میان بردن شکستگی مو و ترمیم مو موثر است.

کاربرد گیاه پیچ امین الدوله:

-از گیاه پیچ امین الدوله بیشتر در فضای باز استفاده می شود. برای کاشت در باغچه و باغ مناسب می باشد. چیچ امین الدوله گیاهی رونده است و استفاده از گیاه زینتی سبب می شود تا محیط دلنواز شود. پیچ امین الدوله خواص درمانی نیز دارد و برای معطر نمودن فضای مورد کاشت نیز از ان استفاده می شود.