به ژاپنی – یاس زرد

نام علمی :Chaenomeles speciosa

نام انگلیسی:Flowering quienceوjapanese quince

خانواده :Rosaceae

-کنوملس ژاپنی نوعی از درختچه زینتی است که با نام  “به ژاپنی” شهرت دارد.بومی  ژاپن و چین و کره می باشد.

-این گونه درختچه برگ ریز دارد و تنها در حدود 1 متر در ارتفاع رشد می کند.

-این میوه شبیه سیب کوچک به رنگ طلایی و زرد است و حاوی دانه های قرمز و قهوه ای می باشد.

-گل های رنگارنگ ان از اواسط اسفند تا اواخر اردیبهشت در رنگ های قرمز سفید صورتی یا ترکیبی از ان ها با قطر حدود 1.5 اینچ نمایان می شود.

-به ژاپنی برای پرورش به صورت بونسای بسیار محبوب است.

-برگ های این درختچه خزان کننده بیضی شکل و کمی دندانه دار می باشد. یک واریته از این گونه به رنگ سفید و واریته دیگری از ان به رنگ صورتی کمرنگ وجود دارد.

-سرعت رشد این گیاه متوسط تا کند است.

-این درختچه نیمه همیشه سبز دارای شاخه های گاهی خاردار جوانه های کوچک با حدود 2 فلس خارجی با برگهایی با دمبرگ کوتاه با بافت محکم است که قبل یا بعد از گل ها ظاهر میشوند.

-گاهی در قسمتی مذکر(گلهای فقط نر) لوبهای کاسه گل 5تائی کامل یا دندانه اره ای ریز با گلبرگ های 5 تائی بزرگ و پرچم های 20 تائی یا بیشتر خامه های 5تائی در قاعده پیوسته و تخمدان 5 حجره ایی که هر حجره دارای تخمک های بسیار است مشاهده می شود.

 

نیازها و مراقبت ها:

-خاک: به ژاپنی خاک با زهکشی مناسب را ترجیح می دهدو اما در خاک های سنگین هم رشد خوبی دارد.از خاک با پی اچ بالا خودداری کنید زیرا باعث کلروز می شود.

-نور:این درختچه از جمله گیاهانی است که به نور کامل نیاز دارد پس قبل از کاشت مکانی که نور کافی داشته باشد را در نظر بگیرید.  

-ابیاری:این گیاه به طور قابل توجهی در برابر خشکی مقاوم است.بوته تازه کاشت و جوان ان نیاز به ابیاری دارد اما بوته جا افتاده و قدیمی تر ان نیاز به ابیاری فراوان ندارد و با رطوبت کم خاک سازگار است. بدون شک در هوای گرم و افتاب داغ نیاز به ابیاری بیشتر خواهد داشت.

-کوددهی:عموما در اوایل فصل بهار و پیدایش برگ های جدید می توان کوددهی را اغاز کرد اما نیاز به کوددهی مداوم ندارد.

-تکثیر:این گیاه به سه روش تکثیر می شود:

خوابانیدن پیوند کشت بذر قلمه زدن

-در تکثیر از طریق خوابانیدن پاجوش ها یا تنه جوش های نزدیک طوقه را به سطح زمین زمیت متصل کرده به روی ان خاک باغچه اضافه می کنیم بطوریکه سر و ته شاخه خوابیده زیر خاک نماند و بیرون باشد.

-در تکثیر از طریق پیوند به روی پایه های مرتبط و مقاوم و از قسمت های تازه و جوان همان سال پیوند زده می شود.در این صورت یک واریته جدیدی از پایه و پیوند حاصل شده است.

-در تکثیر از طریق کشت بذر بذور رسیده ضدعفونی شده و سرمادیده (ورنالیزاسیون ) شده را در بهار در شاسی می کاریم پس از سبز شدنو تشکیل گیاهچه کامل و قوی شدن اندام هوایی به گلدان منتقل می نمائیم.گیاه باید برای کاشت در زمین اصلی یکساله و خشبی شده باشد.

-تکثیر از طریق قلمه به دوصورت انجام می شود

اول-قلمه های نیمه چوبی در اواخر تابستان و اوایل پاییز

دوم-قلمه های چوبی در زمستان

در هر دوصورت بخش قلمه شده را به خاک ماسه ای جهت جوانه زنی و تولید ریشه منتقل می کنیم و پس از ریشه زایی کامل به گلدان منتقل می شود. بعد از اینکه اندام هوایی کافی برای رشد و فتوسنتز تولید شد و ریشه های پر و قوی به عمل امد جهت کاشت در بستر اصلی منتقل می شود.

 

کاربرد به ژاپنی:

-از این گیاه به عنوان یک درختچه زینتی و یا برای ایجاد حاشیه سبز در حاشیه باغ ها پرورش می دهند. از این درختچه زیبا به صورت تک  بوته ای و به شکل توده ای در باغچه ها میدان ها باندهای خیابان ها و پارک ها استفاده می شود.

-برای معطر ساختن لیکورها و برخی نوشابه ها مصرف می شود.

-از میوه ان نوعی اسانس تهیه می کنند.

-لعاب دانه ان جهت درمان اسهال مفید است.

.

 

   

 

 

 

نام علمی : Forsythia intermedia

نام انگلیسی : Forsythia

خانواده : Oleacea

-یاس زرد از جمله درختچه های زینتی با شاخه هی باریک و نرم مجنون است به طوریک هر قسمت ان که با خاک تماس پیدا کند ریشه می شود و منشا درختچه مستقلی می گردد و به فراوانی در باغهای ایران استفاده می شود.

-یاس زرد بومی شرق اسیاست البته یک گونه از ان بومی اروپا با ارتفاع رشدی 1تا3 متر است و گاهی تا 6متر هم رشد دارد.قبل از رویش برگ رخ دارای پوستی زبر و قهوه ای مایل به خاکستری است.

-در اواخر زمستان در اغلب شهر همراه با به ژاپنی امدن بهار را نوید می دهد.شاخه های لخت و بی برگ درختچه ناگهان در اواخر اسفند یا اوایل بهار مملو از شکوفه های زرد و طلایی می شودو توجه هر بیننده ای را جلب می کند. پس از اتمام گلدهی با تولید برگهای بیضی شکل کشیده در میان تا بهار سال بعد محو می شود.

-در طراحی پوشش گیاهی و محوطه سازیها میتوان از درختچه یاس زرد به عنوان گیاه حاشیه ای یا گیاه پرچینی یا تک کاشت استفاده کرد.

-یاس زرد بوته ای است که رشد سریعی دارد به طوریکه در هر سال 30 تا 60 سانتی متر بزرگتر می شود.

نیازها و مراقبت ها:

-نور:این درختچه به نور زیاد و مستقیم خورشید نیاز دارد اما در برابر سایه هم مقاوم است بنابراین امکان کاشت ان در حاشیه ها به صورت ترکیبی نیز مهیا می باشد.

-ابیاری: بسته به خاک بستر نیازمند ابیاری روزانه میباشد اگر خاک ترکیب ورمیکمپوست+ ماسه باشد چون اب را در خود ذخیره می کند در تابستان باید یک روز درمیان ابیاری شود اما اگر خاک زراعی یا نباتی باشد باید روزانه ابیاری شود. در ضمن گیاهانی که تابحال با روش کرتی ابیاری میشدند را یکدفعه روششان را به قطره ای تغییر ندهید زیرا دچار شک و تنش ابی می شوند و برگ ریزش پیدا می کندو تطبیق شدن دوباره زمان نیاز دارد.

-دما: گیاه یاس زرد به طور کلی در برابر نوسان دما (حداقل دمای 15- درجه سانتی گراد) مقاوم است اما برای گلدهی باید حتما در معرض هوای خنک باشد هرچه هوا خنک تر باشد طول عمر گلها بیشتر خواهد بود. این درختچه ابتدا گل هایش نمایان می شود و سپس برگ هایش چراکه نیاز سرمایی جوانه گلها سریع تر برطرف می شود.

-خاک:بهترین خاک ترکیب ورمیکمپوست+ماسه است یا ترکیب کود حیوانی با خاک نباتی و زراعی است البته در تمامی خاک ها به جز اراضی سفت به عمل می اید.

-گل دهی:یاس زرد در اواخر زمستان گل می دهد

-تغذیه:استفاده از کود کند رها شونده و ارگانیک که مرور زمان رها شده و مواد غذایی را به طور دائم در اختیار گیاه قرار می دهد.

-تکثیر:این درختچه به وسیله قلمه پاجوش و خوابانیدن ازدیاد می شود و بهترین فصل این عملیات قبل از شروع فصل زمستان است و بریده شاخه های ان می تواند زینت بخش اتاق نشیمن و سالن پذیرائی باشد.یاس زرد سیستم ریشه بندی قوی دارد و حجم ریشه های ان زیاد است در نتیجه پاجوش های زیادی تولید می کند و یکی از روش های تکثیر ان در فصل بهار جدا پاجوش است.

روش دیگرتکثیر یاس زرد در پایان دوره گلدهی در پاییز است که گیاه به خواب می رود. از چوب های یکساله به اندازه 12سانتی متر ببرید و در خاک و یک مکان سایه قرار بدهید . تولید ریشه ان اسان است.همینطور می توانید در اخر بهار از شاخه های سال جاری ببرید و در خاک یا ماسه قرار دهید تکثیر این گیاه از طریق بذر دشوار است و خیلی به کندی صورت می گیرد. یک روش اسان این است که یک شاخه ی بلند گیاه را انتخاب کنید و بخوابانید روی خاک و نقطه ی تماس را با چاقو زخمی کنید و روی ان خاک بریزید.در اخر فصل بهار که مجدد تولید ریشه کرد از گیاه مادر جدا کنید.

-هرس: این گیاه نیازی به هرس ندارد چون زیبایی گیاه به ظاهر افشان و پخش شاخه ها است که گلهای ان در همه نقاط ساقه باشد پس اگرهرجای ساقه بریده شود درواقع  به همان اندازه از گلهای ان از بین رفته است ولی اگر خواستید هرس کنید چوب های خشک شده را جدا کنید ولی هرس کلی حتما باید بعد از گل دادن گیاه انجام شود زیرا در طول سال و زمان گلدهی شاخه های جدید تشکیل می شود.بعد از هرس درختان از چسب هرس استفاده کنید و هرس بی مورد باعث بروز و نفوذ الودگی می شود.

-بیماری و افات:

-گال: یکی از شایع ترین بیماری های یاس زرد است که نقاط متورمی است که روی ساقه ایجاد می شود که از پایین ان بخش ببرید می شود که مسبب ان یک نوع قارچ است که در صورت مشاهده شاخه و گیاهان خیلی الوده را از بین ببرید و محلول قارچ کش هم بزنید و ابزارها را ضدعفونی کنید.

-بیماری بلایت: یک نوع بیماری قارچی است که با سوزش سرشاخه ها شروع می شود که سرشاخه ها را ببرید و قارچ کش هم بزنید.

 

کاربرد یاس زرد:

-یاس زرد به عنوان تک درخت و یا در ترکیب با درختچه های دیگر بخصوص به ژاپنی اسپیره و ترون منظره زیبایی به وجود می اورند و نیز به عنون پرچین نیز کاربرد دارد که از هرس شدید برخوردار می شود که باید حتما در زمان درست انجام شود تا گلدهی ان از بین نرود.